Geulle, O.L. Vrouw

Cultusobject: O.L. Vrouw Open Street Maps
Datum: Geen specifieke datum; gehele jaar
Periode: 1993 - 2005
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Woonhuis aan het Westbroek
Adres: Westbroek 43, 6243 CG Geulle
Gemeente: Meerssen
Provincie: Limburg
Bisdom: Roermond
Samenvatting: Deze verering is ontstaan naar aanleiding van de Mariaverschijningen die de 15-jarige Nicole Jonkhout in 1993 heeft gezien. Na de vondst van een miraculeuze bron kwam een kleine bedevaart op gang die tot ongeveer 2005 heeft bestaan.
Auteur: Peter Jan Margry
Illustraties:
Topografie - De cultus is gesitueerd in een bijruimte van het woonhuis van de familie Jonkhout. De woning ligt verscholen tussen bomen en struikgewas, ongeveer 50 meter van de openbare weg, ten zuidwesten van de kern van Geulle. Het huis ligt in het buitengebied tussen de weg Westbroek en de dijk met het Julianakanaal aan de achterzijde. Aan de zuidzijde van het huis bevindt zich de kleine, eenvoudige devotieruimte (ca. 2,5 x 1,2 m) waarin de pomp van de bron staat. Op een tafel liggen plastic drinkbekertjes, een intentieboek en foto's; tegen de muur zijn een offerbus bevestigd voor de bouw van een kapel, en prikborden met diverse devotionele prentjes (o.m. Padre Pio) en teksten. Verder liggen er gewijde kaarsen en staan er (geschonken) beeldjes (ca. 25 cm) van onder meer O.L. Vrouw van Medjugorje en O.L. Vrouw van het H. Hart.
↑ top
Cultusobject - Maria wordt hier vereerd zoals zij is verschenen aan Nicole Jonkhout. In de ruimte van de pomp hangt een gekleurde tekening van de verschijning zoals zij door Nicole is waargenomen: met een lichtblauw kleed en een grote donkerblauwe hoofddoek, beide met goudkleurige randen afgezet. Verder met bruin haar, een ketting om de hals en met een zilverkleurige rozenkrans in de opgeheven rechterhand.
↑ top
Verering Oorsprong
- In de vroege ochtend van 3 april 1993, om 6.25 uur, zouden de toen 15-jarige dochter Nicole (*19 mei 1978) en haar vader Jean M.G. Jonkhout (* 9 mei 1950 - 26 februari 2005) verschijningen van Maria hebben gehad. De dochter zou al sinds haar vijfde of zesde jaar, in 1982-1983, regelmatig een grijs-blauwe gestalte hebben gezien. Ook bij de vader heeft waarschijnlijk in 1986 een dergelijke gestalte boven het bed gezweefd. In 1991 zag de dochter in huis een vrouwenfiguur de trap afkomen en een hand naar haar uitsteken.
- Op 3 april 1993 kreeg vader Jonkhout 'kippenvel' en zag een stralende, rood gevlamde ster boven de vloer bewegen. Op hetzelfde moment werd zijn dochter ook wakker en zag het kruis dat in de kamer hing licht uitstralen. Sindsdien is dit kruis volgens hen van kleur veranderd en zwart geblakerd. Er is door hen met pastoor H. Hartman van de St. Martinusparochie over de verschijnselen gesproken. Deze veronderstelde dat er ook een bezoek of verschijning van de duivel had plaatsgevonden, maar hield afstand en adviseerde de vader en zijn dochter er niet over te praten.
- Daarnaast hebben zich ook vreemde fotoverschijnselen voorgedaan. Een vrouwenstem had Nicole opdracht gegeven om foto's te maken in de kerk van ⟶ Borgharen. Toen zij in september 1993 aldaar naar de viering van het feest van Cornelius waren geweest, zou Nicole er door de gesloten deur van het tabernakel hebben gefotografeerd. Op de fotoafdruk zou het hoofd van Christus zichtbaar zijn.
- De familie Jonkhout komt uit Geulle. De vader van Jean was fabrieksarbeider en zijn grootvader was er hovenier. Jean Jonkhout zelf was tot voor enkele jaren meubelmaker bij een meubelbeklederij in Maastricht. Hij is katholiek opgevoed en na een aantal niet-religieuze jaren weer tot de kerk 'bekeerd' en trouw kerkbezoeker geworden. Hij is gescheiden en sinds enige tijd werkloos en zorgt alleen voor zijn schoolgaande dochter. Zij wonen in een zeer eenvoudige woning, sociaal tamelijk geïsoleerd binnen de dorpsgemeenschap. De familie beschouwt zichzelf juist als uitverkoren in 'een poel van zondaars waar iedereen aan de fles ligt'. Juist omdat ze naar eigen zeggen zo innig met de natuur verbonden zijn en eenvoudig leven, alleen natuurproducten gebruiken en niet roken of drinken, zou Maria aan hen zijn verschenen. In het dorp bestaat vrijwel geen vertrouwen in de familie Jonkhout en hun verering.
- In 1994 heeft de deken van Meerssen pater drs.drs. J. Touw o.s.b. van St. Benedictusberg te Vaals (⟶ Brunssum, O.L. Vrouw) voor geestelijke ondersteuning aangewezen. Deze heeft verschillende malen het huis en de bron bezocht en verslag gedaan van zijn bevindingen. Volgens een bij de bron opgehangen notitie heeft pater Touw het beschikbare 'geneeskrachtige' water gezegend.

Bedevaart
- Na de verschijningen en andere buitengewone verschijnselen heeft Jonkhout een oude bron onder het huis gekoppeld aan een pomp, die sindsdien geneeskrachtig heet te zijn. Regelmatig wordt er water door bezoekers geput en mee naar huis genomen.
- Nadat in de regionale media ruim aandacht aan de verschijningen was besteed, heeft zich op bescheiden schaal een bedevaart kunnen ontwikkelen. Jonkhout schuwde daarbij niet om zelf de media op te zoeken. Op zijn verzoek werd ook een stuk in het lokale heemkundeblad over de verschijnselen geschreven. De uitzending over de wenende madonna van Brunssum in KRO's Kruispunt op 1 juli 1995, waarin de Tilburgse hoogleraar P.G.J. Post ook Geulle aanhaalde, gaf verdere bekendheid aan de devotie en heeft Jonkhouts geloof in de authenticiteit van de ervaringen versterkt.
- De bedevaart is geheel individueel en bescheiden van omvang. Het intentieboek (bijgehouden vanaf oktober 1994) dat bij de pomp ligt, geeft enige indicaties. Op basis van het boek is te schatten dat er in de eerste anderhalf jaar zo'n vijfhonderd bezoekers zijn geweest. Het overgrote deel van de vereerders is afkomstig uit geheel Limburg en het Duits-Belgische grensgebied, maar ook van verder in Nederland. In 1999 schreven nog tientallen bezoekers, onder meer uit Aalsmeer, Amsterdam en Assen, een boodschap in het boek.
- Uit de notities blijkt dat er genezing is verkregen voor onder meer eczeem, slapeloosheid, kalknagels, spataderen en kanker. Ook een herdershond uit Heerlen die afgemaakt had moeten worden, zou geheel zijn genezen.
- Begin 2000 leefde de cultus weer op dankzij nieuwe aandacht van de media. De cultus kwam enkele jaren daarna de facto tot een einde na het overlijden van Jean Jonkhout op 26 februari 2005 en de daaropvolgende verkoop van de woning met bron en huiskapel.
↑ top
Materiële cultuur Devotioneel drukwerk
- Prentje: een kleurenfotoafdruk (10x15 cm) van O.L. Vrouw van Geulle, gebaseerd op de tekening die Nicole naar aanleiding van de verschijning heeft gemaakt, is bij het huis te koop.
- Diversen: 1 kopieën van (kranten-)artikelen over de devotie, zoals van Thijssen uit 1993; 2 niet aan deze devotie gerelateerd drukwerk wordt eveneens aangeboden, zoals vouwblaadjes van Gerardus Majella en O.L. Vrouw van de Rozenkrans.
↑ top
Bronnen en literatuur Archivalia: Geulle, dagboeken van Jean Jonkhout; Vaals, St. Benedictusberg, aantekeningen pater J. Touw.
Literatuur: J. Thijssen, 'Vreemde gebeurtenissen in Geulle', in: De Sjakel, uitgave van de heemkunde vereniging 'Gäöl' 46 (1993) juni, nr. 546; [ingezonden brief], in: Share Nederland 14 (1993) nr. 7 september, p. 16; Bert Salden, 'Vreemde verschijningen in Geulle', in: Zondagsnieuws [westmijnstreek] 4 september 1994, nr. 35; P. Post, 'Het wonder van Dokkum en andere verhalen van afstand en betrokkenheid. Lokale pastorale interactie op heilige plaatsen vergeleken', in: M. van Uden e.a. ed., Oude sporen, nieuwe wegen. Ontwikkelingen in bedevaartonderzoek (Baarn: Gooi & Sticht, 1995) p. 127; Rob Peters, 'Jean en Nicole in Wonderland', in: Limburgs Dagblad 29 april 1995; Joep Dohmen, 'De Madonna in villa Astrid weent nog iedere week' [met passages over Geulle], in: De Limburger 27 mei 1995; Rob Hamers, 'Maria in Limburg. Een verkenning', in: En Toch 16 (1995) nr. 3, p. 35-39; M. Aerts & J. vanden Dungen, 'Het wonderlijke Lourdes van Limburg', in: De Telegraaf, 8 januari 2000, p. t 23.
Overige bronnen: KDC BiN-dossier Geulle; reportage voor de kabel-tv van de gemeente Meerssen in 1993; reportage over het 'nieuwe' Lourdes van Limburg in het RTL4 journaal van 3 februari 2000; NCRV-televisieprogramma 'De Stoel' van 9 april 2000, met een bezoek aan Nicole en Jean Jonkhout in Geulle.

↑ top
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.