- Het schilderij / icoon (67 x 99 cm) is in 1950 vervaardigd door de Pools-Hongaarse professor Christo Stefanoff (signatuur: 'Chr. Stefanoff K - 1950'), die toen kasteel Schaloen te Valkenburg bewoonde. Het schilderij inclusief de lijst meet 97 bij 128 cm en is op een plaat geschilderd. Het is een kopie van de Zwarte Madonna van Czestochowa met dien verstande dat Stefanoff ook de oklad, de zilveren met parels en edelstenen versierde plaat, die het grootste deel van de icoon aan het gezicht onttrekt, geschilderd heeft. De gravures op de oklad - scènes uit het leven van Christus (geboorte, bespotting en geseling) en Maria (annunciatie) - de afbeelding van de H. Barbara en de beschadiging van de icoon die het gezicht van Maria ontsiert, zijn door Stefanoff ook overgenomen. Het schilderij is eigendom van de Poolse vereniging. De vereniging zorgt tevens elke veertien dagen voor een bloemstuk bij het schilderij.
- Na de kerksluiting in 2010 is het schilderij naar Nuth overgebracht en opgehangen in de 'Poolse hoek' van de St. Bavokerk. Er staan een knielbank en een kaarsenstandaard naast.
- Sinds december 2022 hangt het schilderij van de Zwarte Madonna van Częstochowa in de St. Barbarakerk van Brunssum.

- De Madonna van Czestochowa was een geschenk van de dame Drozdzok. Zij besloot ter ere van Maria een schilderij van de Poolse Zwarte Madonna te laten maken. Samen met de toenmalige voorzitter van de Poolse vereniging te Hoensbroek, de heer Walkowiak, bezocht zij professor Stefanoff. Omdat de kerk van Mariagewanden nog in aanbouw was, stond het voltooide schilderij eerst enige tijd bij de familie Walkowiak. Daarna werd het overgebracht naar het klooster van de zusters van Onze Lieve Vrouw in het centrum van Hoensbroek. Op zondag 7 mei 1950 werd om 15.30 uur de Zwarte Madonna vanuit het zusterklooster in processie naar de kerk van Mariagewanden gedragen. '... voor de Polen in Limburg zal onze kerk dan voortaan een bedevaartoord zijn', aldus pastoor Otten in het Liber memorialis. De bedevaart werd voor het eerst in 1950 gehouden op het feest van Maria Tenhemelopneming (15 augustus). In de ochtend kwamen diverse Poolse verenigingen met hun vaandels vanuit Limburg in Hoensbroek bijeen. In processie trok men naar de kerk van Mariagewanden, waar door de rector van de Polen een mis in het Pools werd gecelebreerd. Het Poolse koor 'Wesoly Tulacz' ('Vrolijke Zwerver') uit Heerlerheide luisterde de mis op met Poolse kerkgezangen. Veel pelgrims droegen Poolse klederdracht. 's Middags trok men opnieuw in processie naar de kerk voor het lof, waarmee de bedevaart werd afgesloten.
- In de jaren vijftig en zestig kwamen er honderden pelgrims. Aanvankelijk was het zo druk dat men tot buiten de kerk stond. Op zondag 14 augustus 1955 werd herdacht dat 300 jaar eerder het klooster op de Jasna Góra (de Lichte Berg), waar zich de Zwarte Madonna bevond, succesvol door de Polen tegen de Zweden werd verdedigd. De overwinning werd aan de Zwarte Madonna toegeschreven. Circa 800 Polen uit Nederland, Belgie, Duitsland en Frankrijk kwamen in Hoensbroek bijeen. De hulpbisschop van Roermond, mgr. J. Hanssen, celebreerde de hoogmis. Het Poolse mijnwerkerskoor 'Wanda' uit Noeux-les-Mines (Fr.) luisterde de mis op. 's Middags was er een lof met preek door pater Bronisla Dambek, rector van de Poolse Katholieke Missie. In 1957 waren er zo'n 200 Poolse pelgrims. Diverse Poolse priesters en bisschoppen celebreerden er de mis. De Zwarte Madonna heeft slechts tweemaal de kerk verlaten. De eerste keer was dat in september 1982 toen het 600-jarig bestaan van de Madonna van Czestochowa in Polen gevierd werd. Vanwege de grote toeloop werd de Zwarte Madonna in processie naar kasteel Hoensbroek gedragen. Op het binnenplein van het kasteel werd toen een eucharistieviering gehouden. Voorgangers waren de bisschoppen van Roermond en Szcecin (Stettin), mgr. J. Gijsen en mgr. Stefanek. Aanvankelijk zou aartsbisschop Glemp de mis opdragen, maar hij moest op het laatste moment verstek laten gaan vanwege de gespannen situatie in Polen. Op 2 september 1990 werd het 40-jarig jubileum van de Zwarte Madonna te Mariagewanden gevierd. Bij die gelegenheid werd de ikoon in processie door enige straten gedragen.
- Tot in de jaren 1990 is het aantal bedevaartgangers geleidelijk afgenomen. Voor de jongere generaties was de band met Polen steeds losser geworden. De mis werd toen  nog steeds vrijwel geheel in het Pools opgedragen. In de jaren negentig werden bepaalde onderdelen van de mis zoals het evangelie en de preek gedurende een aantal jaren ook in het Nederlands gehouden. Opmerkelijk is dat jonge Polen die zich recent in Nederland gevestigd hebben vaak wel aan de bedevaart willen deelnemen. 
- Na de sluiting van de kerk werd de verering voortgezet door de Poolse gemeenschap, zo'n 100 personen, in de regio die daarvoor onderdak kregen in de St. Bavokerk te Nuth. Op de laatste zondag in augustus is er een processie om de kerk met de icoon.
- Tot omstreeks 2002 werden de feestelijkheden rond de processie, maar ook andere vieringen, zoals de wedergeboorte van Polen op 11 november 1918 en die van de Poolse constitutie op 3 mei 1791, georganiseerd door voor- en naoorlogse Poolse emigranten en hun familieleden. Anno 2023 bestond er slechts nog een kleine groep nakomelingen van deze emigranten die de tradities in ere hielden.
- Sinds circa 2002 begon een nieuwe lichting Polen naar deze streek te komen en zij zijn het nu die de tradities voortzetten en deelnemen aan de bedevaart. Door de open Europese grenzen is dat deels een in Limburg wonende en deels een pendelende groep Polen.
- Het schilderij van de Zwarte Madonna van Częstochowa werd in december 2022 verplaatst naar de St. Barbarakerk in Brunssum, waar voortaan iedere zondag een mis in de Poolse taal wordt gevierd.

Archivalia: Mariagewanden, parochiearchief. Heerlen, gemeentearchief: Limburgs Dagblad (microfiches).
Literatuur: [kerk Mariagewanden], in: Credo 3 (19 oktober 1951); 'Poolse bedevaart naar Hoensbroek', in: De Nieuwsbron, 10 juni 1955; 'Internationale bedevaart naar Hoensbroek', in: De Nieuwsbron, 19-8-1955'; 'Polen ter bedevaart', in: De Nieuwsbron, 23 augustus 1957; 'Poolse bedevaart in Hoensbroek', in: Limburgs Dagblad 21 augustus 1967; J.M. van de Venne, J.Th.H. de Win & P.A.H.M. Peeters, Geschiedenis van Hoensbroek (Hoensbroek: Gemeentebestuur, 1967) p. 474, 770; 'Viering 600 jaar Zwarte Madonna van Tsjestochowa', in: Informatiebulletin bisdom Roermond 10 (1982) nr. 18, p. 30-31.
Overige bronnen: KDC BiN-dossier Hoensbroek-Mariagewanden. Mondelinge informatie in 1996 van F. Walkowiak, mw. M.C.E. Senden-Mosmuller en pastoor drs. H.N.H. Gelissen o.f.m. conv.