Herten, H. Cornelius

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: H. Cornelius
Datum: 16 september ( + octaaf)
Periode: Ca 1900 - ca 1920
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Parochiekerk van de H. Michaël
Adres: Kerkpad 2, 6049 BR Herten
Gemeente: Roermond (per 1 januari 1991)
Provincie: Limburg
Bisdom: Roermond
Samenvatting:

Omstreeks 1900 werd in Herten de H. Cornelius aangeroepen tegen zenuwaandoeningen. De devotie kende mogelijk een bovenlokale uitstraling, maar  aard en omvang ervan zijn niet duidelijk. Vooralsnog kan geen definitief bedevaartkarakter worden toegekend.

__________________________________________________________________________

Auteur: Antoine Jacobs
Illustraties:
Topografie

Zie voor de lokale topografie Herten, O.L. Vrouw van Rust.

Cultusobject

- Voor St. Cornelius zie Borgharen.
- Voor de Tweede Wereldoorlog beschikte de kerk van Herten over een neogotisch Corneliusbeeld. Dit was tijdens het pastoraat van H.A. Lom (1873-1888) geschonken door de dames Josefina en Catherina Korsten uit Roermond. Op een foto van het kerkinterieur uit omstreeks 1930 staat het Corneliusbeeld rechts op een sokkel tegen de tweede middenschip-pilaar, gerekend vanaf de kruising. Cornelius is gekleed als paus met de tiara op zijn hoofd. Hij houdt een patriarchaal kruis vast. 

Verering

- Het is niet bekend wanneer de Corneliusverering in Herten ontstaan is. De Maas- en Roerbode van 10 september 1904 en 12 september 1908 meldt, dat Cornelius werd aangeroepen tegen vallende ziekte, stuipen en andere zenuwaandoeningen. Aan het feest was een octaafweek verbonden gedurende welke dagelijks diverse missen werden gelezen. Na elke mis was er gelegenheid tot reliekverering. Ook werden op verschillende tijden water, brood en zout gezegend ter ere van Cornelius. De inmiddels overleden Bèr Verheesen, die in 1903 was geboren, kon zich nog herinneren dat er tijdens het Corneliusfeest mensen van buiten het dorp, ‘pelgrims’, waaronder ‘zenuwlijders’, de kerk van Herten bezochten om de relikwie te vereren. Gedurende de feestdag en het octaaf stond het Corneliusbeeld in het koor omringd door vijftien kaarsen. Tijdens de vieringen werd een Corneliuslied gezongen.
- In 1999 konden oude Hertenaren zich van deze devotie en mogelijke bedevaart niets meer herinneren. Het is niet uitgesloten dat een bovenlokale cultus reeds in de jaren twintig van de 20e eeuw is verdwenen.

Bronnen en literatuur

Bronnen: Roermond, gemeentearchief: parochiearchief H. Michaël Herten, inv. nr. 4.
Literatuur: P.J. Meertens & M. de Meyer, Volkskunde-atlas voor Nederland en Vlaams-België. Commentaar aflevering II (Antwerpen/Utrecht: Standaard, 1965) p. 25, vermelding verering ‘lokaal’; F.M.J. van der Steen, 1000 Jaar Herten 968-1968 (Herten: gemeentebestuur, 1968) p. 122 (op deze pagina wordt gesproken van ‘Hubertus ter genezing van nerveuze aandoeningen’, maar waarschijnlijk is hier Cornelius bedoeld).
Overige Bronnen: KDC: BiN-dossier Herten-Cornelius; Herten, collectie J. Schreurs: cassettebandje met teksten en liederen van Bèr Verheesen (1903-1977), waaronder een Corneliuslied; mondelinge informatie in 1999 van amateur-historicus J. Schreurs te Herten.

  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.