Hertogenbosch, H. Theresia van Lisieux

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: H. Theresia van Lisieux
Datum: 3 oktober
Periode: 1936-circa 1955
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Voormalige parochiekerk St. Jacob te ‘s-Hertogenbosch
Adres: Parochie Binnenstad, Torenstraat 16, 5211 KK 's-Hertogenbosch
Gemeente: 's-Hertogenbosch
Provincie: Noord-Brabant
Bisdom: 's-Hertogenbosch
Samenvatting:

In de parochiekerk St. Jacob heeft een aantal jaren een bescheiden verering rond een beeld en reliek van de H. Theresia van Lisieux gebloeid. Waarschijnlijk heeft deze verering niet of nauwelijks uitstraling buiten de eigen parochie gekend, en daarmee dus geen bedevaart.

Auteur: Ottie Thiers
Illustraties:
Topografie

Zie voor topografische gegevens zie ’s-Hertogenbosch, Hubertus.
De huidige St. Jacobskerk is gebouwd in 1907, en in 2002 aan de eredienst onttrokken.
Er bestonden in de jaren 1990 plannen om er een Jeroen Boschcentrum te vestigen.

Cultusobject

- Aan een pilaar achter in de kerk (bij binnenkomst de eerste links) bevindt zich in een nis een beeltenis van de H. Theresia, met aan elke kant twaalf geschonken votieftegels. Verder een offerblok en een opschrift ‘A 1936'. De in totaal 24 votieftegels zijn deels voorzien van een jaartal, uit de periode 1937-1952. Eén verwijst naar ‘bovennatuurlijk ingrijpen’ in juni 1929 en is kennelijk jaren later aangebracht. Een andere vermeldt: ‘Ter blijde herinnering/1895 1885-1936'. Deze jaartallen verwijzen naar de ambtsperiode van pastoor C.C. Prinsen. Twee tegels hebben behalve tekst de afbeelding van een bootje. De laatste (25ste) tegel is aangebracht boven het offerblok en draagt de tekst: ‘Zegen onze onderneming M.V. 3 october 1953'. Deze door vereerders van Theresia gegeven votiefoffers, wijzen op een actieve devotie die in die periode in de kerk heeft bestaan.
- Er waren twee relieken van Theresia in de kerk aanwezig. De eerste, ‘ex veste’ (van haar kleed), heeft een duplicaat-certificaat uitgeschreven in Brugge 18 november 1936. Op 21 november 1936 gaf de bisschop van ‘s-Hertogenbosch toestemming tot verering. De tweede ‘ex ossibus’ (van haar gebeente) heeft een bijbehorend certificaat gedateerd 30 april 1931, afgegeven namens D. Joseph Placidus Nicolini, bisschop van Assisi.Op 1 oktober 1941 erkent A.F. Diepen de echtheid ervan en geeft toestemming tot verering. Volgens een aantekening in doos 14 van het parochiearchief is deze relikwie verloren geraakt.

 

Verering

- Volgens zegsman Frans Jansen was de devotie ontstaan als een initiatief van een rijke parochiane, mevrouw Sweens. Zij heeft ook het beeld geschonken.
- In het (ongeïnventariseerde) parochiearchief konden geen sporen van bedevaartactiviteit worden ontdekt. Het memoriaal maakt geen melding van de verering, er zijn geen speciale aflaten gevonden, de kasboeken hebben wel posten als offer- en kaarsengeld voor Theresia.
- Haar feest werd gevierd op 3 oktober, maar het stoelengeld bracht maar enkele guldens op, ten opzichte van circa 70 gulden op gewone zondagen. 
- Wel werden regelmatig worden steentjes besteld (votieftegels), maar zonder naam en herkomst van de vereerder. Er zijn geen uitgaven gedaan voor specifiek Theresia-drukwerk of devotionalia. Er zijn aanwijzingen voor een bedevaartkarakter, het is bij een lokale devotie gebleven.

Bronnen en literatuur

Archieven: ’s-Hertogenbosch, Bouwloods St-Jan, Parochiearchief.
Literatuur: Diverse publicaties over de geschiedenis van de Jacobskerk en -parochie zijn geraadpleegd, kopieën in BiN-dossier. 
Overige Bronnen: KDC:-BiN-dossier; mededelingen van Frans Jansen, ’s-Hertogenbosch, 2003.

  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.