Lagemeeden, H. Margaretha

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: H. Margaretha
Datum: 20 juli
Periode: midden 14e eeuw (1340 - 1350)?
Religieuze context: Christelijk
Locatie: parochiekerk
Adres: --
Gemeente: Westerkwartier
Provincie: Groningen
Bisdom: Groningen
Samenvatting:

Verering - en geen bedevaart - van een reliek van de arm van de H. Margaretha, verworven voor de in 1340 vanuit Aduard gestichte kerk te Lagemeeden.

Auteur: Folkert Bakker & Remi van Schaik
Illustraties:
Topografie

- Waar de reliek in de parochiekerk van Lagemeeden uitgestald is geweest, wordt in de bronnen niet meegedeeld, maar aangenomen mag worden dat dit op het hoofdaltaar is geweest. Over de kerk van Lagemeeden staan ons geen verdere gegevens ter beschikking.

Cultusobject

- Reliek van een arm van de H. Margaretha. Nadere gegevens ontbreken.

Verering

- Verering van reliek van de arm van de H. Margaretha, volgens de kroniek van het Cisterciënzerklooster Aduard (in eerste aanleg voltooid in 1485) door abt Fredericus Gayckinga van Aduard (1329-1350) te Rome verworven, toen hij daar vertoefde in verband met een (om financiële redenen niet gerealiseerde) heiligverklaring van twee Aduarder kloosterlingen Emmanuel van Cremona († 1298) en Richard de Busto († 1266). Overigens resideerden de pausen in die tijd te Avignon; de kroniekschrijver zal op dit punt abuis zijn. Deze reliek werd door abt Fredericus geschonken aan de door hem in 1340 gestichte kerk te Lagemeeden, een dochterkerk van het iets zuidelijker gelegen Oostwold (bisdom Münster), waar de abdij over een voorwerk beschikte. De reliek werd er door de gelovigen met de grootst mogelijke reverentie vereerd (`a Christi fidelibus summa veneratione colitur'). Over dit alles wordt uitsluitend door de kroniek van Aduard bericht.

Bronnen en literatuur

Archieven 1: Zie voor de hss. van de Aduarder kroniek: M. Carasso-Kok, Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen. Heiligenlevens, annalen, kronieken en andere in Nederland geschreven verhalende bronnen ('s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1981) p. 419.
Archieven 2: H.F. v[an] H[eussen], Historia episcopatuum foederati Belgii (...), Pars V (Leiden, 1719) p. 35 (vertaling: H. v[an] R[ijn], Oudheden en gestichten van Groningen en Groningerland, mitsgaders van het Land van Drent (...) (Leiden, 1724) p. 240); Franciscus Koppius, Specimen theologicum, continens Vitas ac Gesta Abbatum Adwerdensium (...) (Groningen, 1850) p. 17; heruitgave door H. Brugmans, `De kroniek van het klooster Aduard', in: Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 23 (1902) p. 56.
Literatuur: J. Nanninga Uitterdijk, Geschiedenis der voormalige abdij der Bernardijnen te Aduard (Groningen, 1870, herdr. Groningen: Berghuis/Bouma's Boekhuis, 1973) p. 34; R.R. Post, `Het Sint Bernardsklooster te Aduard. Eene bijdrage tot de geschiedenis der kloosters in de provincie Groningen', in: Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht 47 (1922) p. 168-277 en 48 (1923) p. 1-236; E.J.F. Smits en W.J. Formsma, Gedenkboek 750-jarig bestaan van Aduard (Groningen: Erven B. van der Kamp, [1954]) p. 26; Evert Westra, Hoge- en Lagemeden. Het verhaal van de stilte (z.pl.: eigen uitgave, 1987) p. 9; Evert Westra, Sint Bernard in de klei. Het verhaal van het Aduarder klooster (Groningen: eigen uitgave, z.j. [1990]) p. 102; J.A. Mol, `Aduard 1192-1594. Een korte geschiedenis van het klooster', in: Eén klooster, drie dorpen. Geschiedenis van Aduard, Den Ham en Den Horn (Bedum: Profiel, 1992) p. 30.

  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.