Luyksgestel, Cornelius

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: Cornelius
Datum: 16 september
Periode: onbekend
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Parochiekerk van St. Martinus
Adres: Kerkstraat 58. Luyksgestel
Gemeente: Bergeijk
Provincie: Noord Brabant
Bisdom: 's-Hertogenbosch
Samenvatting:

Er was geen sprake van een bedevaart naar of een bijzondere verering van St. Cornelius in Luyksgestel.

Auteur: Arnoud-Jan A. Bijsterveld
Illustraties:
Topografie

- Luyksgestel maakte tot in de 16de eeuw deel uit van de parochie Bergeijk. Na de oprichting van het bisdom 's-Hertogenbosch (1559-1561) bleef Luyksgestel vanwege zijn wereldlijke onderhorigheid aan de bisschop van Luik onder diens bisdom ressorteren. Wellicht werd toen de parochie officieel afgescheiden van Bergeyk. In de beneficieregisters van het Luikse aartsdiakenaat Kempenland tot 1566 wordt het H.-Kruisaltaar in de kerk van Luyksgestel genoemd vanaf 1477. Een St.-Corneliusaltaar of -beneficie wordt hierin niet vermeld. Slechts het pouillé of beneficieregister uit 1558, gemaakt ter gelegenheid van de blijde inkomst van bisschop Robertus van Bergen (1557-1565), noemt onder Ghestel prope Bercheyck een Vicaria cum altari s. Crucis et Cornelii annexa. Matthias Zender nam Luyksgestel hierom op in zijn lijst van `Kultstätten des hl. Cornelius'. Naar aanleiding hiervan figureert Luyksgestels in W. Knippenbergs overzicht van oude Brabantse bedevaarten. Er is echter geen enkel gegeven omtrent een bedevaart naar St. Cornelius in Luyksgestel.

Bronnen en literatuur

Archieven: C.B. De Ridder. `Notice sur la géographie ecclésiastique de la Belgique avant l'érection des nouveaux évêxchés au seizième siècle. Chapitre III. Pouillé du diocèse de Liége (1558)', in: Analectes pour servir à l'Histoire Ecclésiastique de la Belgique 1 (1868) p. 234-298, aldaar p. 276; G.C.A. Juten, ed., Consilium de Beke (Bergen op Zoom: Gebrs. Juten, z.j.) p. 72; G. Bannenberg, A. Frenken & H. Hens, eds, De oude dekenaten Cuijk, Woensel en Hilvarenbeek in de 15de- en 16de-eeuwse registers van het aartsdiakenaat Kempenland, 2 dln (Nijmegen: Drukkerij Gebr. Janssen, 1968-1970) II p. 348.
Literatuur: L.H.C. Schutjes, Geschiedenis van het bisdom 's Hertogenbosch, 5 dln, 4 bdn (St. Michiels-Gestel: Boekdrukkerij van het Bisdom van 's Bosch, 1870-1876) IV p. 753-759; Matthias Zender, Räume und Schichten mittelalterlicher Heiligenverehrung in ihrer Bedeutung für die Volkskunde. Die Heiligen des mittleren Maaslandes und der Rheinlande in Kultgeschichte und Kultverbreitung (1e dr. Düsseldorf: Rheinland Verlag, 1959; 2e dr. Keulen en Bonn: Rheinland Verlag, 1973) p. 167 nr 333; W.H.Th. Knippenberg, Kultuurhistorische Verkenningen in de Kempen III. Oude pelgrimages vanuit Noord-Brabant (Oisterwijk: Stichting Brabants Heem, 1968) p. 30.
Overige Bronnen: --

  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.