Steenderen, O.L. Vrouw

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: O.L. Vrouw
Datum: juli [Steenderse kermis]
Periode: Middeleeuwen - 16e eeuw
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Parochiekerk St. Remigius
Adres:
Gemeente: Bronckhorst
Provincie: Gelderland
Bisdom: Utrecht
Samenvatting:

Het beeld van OLV werd op kermisdag in processie rondgedragen. Vermoedelijk gaat het hier om een ruimtelijk beperkte cultus, in verband met de onderhorigheidsrelatie van Steenderen aan Bronkhorst. De cultus verdween na de Reformatie.

Auteur: Willem Frijhoff
Illustraties:
Topografie
Verering

Op de Steenderse kermis van 20 juli 1561 wilde kapelaan Derck van Groeningen verhinderen dat men ‘nae goeden, alden, lofflichen gebruyck id beelde van Onser Lieven Vrouwen omdraeghen sall’. In de parochiekerk van Steenderen was een vicarie van O.L. Vrouw (BMV in Capella) waarvan de graaf van Bronkhorst (thans gemeente Bronckhorst) het collatierecht bezat; op woensdag en vrijdag werd er mis gelezen; voor het altaar hing een eeuwig brandende lamp. Deze vicarie staat mogelijk in verband met het O.L. Vrouwe-beeld. Het is niet duidelijk of de cultus over de parochiegrenzen heenreikte. Van latere verering is niets bekend.

Bronnen en literatuur

Literatuur: J.S. van Veen, ‘Derck van Groeningen, kapelaan te Steenderen’, in: Nederlandsch Archief voor Kerkgeschiedenis 13 (1916/17) p. 203-207; idem, ‘Eene bladzijde uit de geschiedenis van het kerspel Steenderen (1562)’, in: Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht 48 (1923) p. 257-280, vooral p. 262; R.R. Post, Kerkelijke verhoudingen in Nederland vóór de Reformatie (Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum, 1954) p. 395; A. ten Doesschate, Iets uit de geschiedenis van Steenderen en Bronkhorst (z.pl., 1919) p. 52-53; J.A.S. Offenberg, De Scheiding. Steenderen en Bronkhorst in de reformatietijd (Zutphen: Walburg Pers, 1976) passim.
Over de vicarie: J. Lindeborn, Historia sive notitia Episcopatus Daventriensis (Keulen, 1670), herdr. in [H.F. van Heussen], Historia Episcopatuum Foederati Belgii (6 dln in 1 band; Leiden, 1719; 2e dr. Antwerpen, 1733) dl. 3, Episcopatus Daventriensis p. 101; N.C. Kist, ‘Twee stukken uit het archief van Bronckhorst’, in: Nederlandsch Archief voor Kerkgeschiedenis 7 (1847) p. 385-388 [vicarie kapel OLV, 1577]; W. Wijnaendts van Resandt, De vicarieën in Gelderland (Amsterdam: Liebaert, 1943) p. 95-96.
Overige Bronnen: KDC BiN-diskw.-dossier Steenderen-OLV.

  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.