Yde, Breukbomen/ spijkerboom |
||
Gediskwalificeerd: | ja | |
---|---|---|
Cultusobject: | Breukbomen/ spijkerboom | |
Datum: | geen specifieke dag; gehele jaar | |
Periode: | ca. 1800 tot 1930 | |
Religieuze context: | Christelijk | |
Locatie: | bomen nabij een smederij | |
Adres: | Breukenweg 2, Yde | |
Gemeente: | Tynaarlo | |
Provincie: | Drenthe | |
Bisdom: | Groningen | |
Samenvatting: |
Lijders aan een breuk of personen, die vervangend namens een breuklijder optraden, sloegen drie spijkers in bij een smederij staande bomen te Yde, waarbij de smid of zijn opvolger een spreuk uitspraken. Zodra de bast over de spijkerkoppen heen was gegroeid, zou de breuk genezen moeten zijn. Bedevaartkarakter moet nog bepaald worden. |
|
Auteur: | Geert Vink | |
Illustraties: | ||
Topografie | ||
Cultusobject |
- In 1846 is er sprake van dat er spijkers in wilgen worden geslagen. Bergsma sprak in 1903 over populieren en in 1925 was er sprake van linden, eerst vier en later twee. Die waren op dat moment ongeveer 50 tot 60 jaar oud. |
|
Verering |
- Rond 1800 vestigde zich te Yde de smid Willem Nijenhuis (1783 - 1857), ook geschreven als Niehuis of Nienhuis. Hij was afkomstig uit de Graafschap Lingen in Duitsland. Volgens verhalen werkte hij daar bij een dokter, maar verkoos op een bepaald moment Yde als woonplaats. Toen hij op zekere dag bezig was met het baggeren van turf, vertelde een collega, dat zijn kind aan een breuk leed. Nijenhuis herinnerde zich dat in een uit Duitsland meegebracht zakboekje een geneeswijze was opgetekend. Nijenhuis paste deze methode toe en het werkte. Succes had het ook bij een man uit Zuidlaren. Het verhaal werd bekend en bezoekers kwamen volgens opgaven uit Holland, Utrecht, Amsterdam, Rotterdam en het Duitse Munsterland, niet alleen eenvoudige lieden, maar 'zelfs deftige mensen'. Slechts zelden kwam iemand uit de naaste omgeving, zoals ook wordt aangetekend. |
|
Bronnen en literatuur |
Literatuur: Mededeling onder 'Binnenland' in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 2 (1858) p. 80; P.R. Bos, 'Spijkerbomen te Yde en verwanten’, in: Bijdragen tot de kennis van de Provincie Groningen en omgelegen streken 1 (1901) p. 63 vv.; J. Bergsma, ‘Volksgeneeskunst (In Drente en Groningen)’, in: Driemaandelijkse Bladen 3 (1903) p. 12-13; H. Rutgers, ‘De breukeboom te Yde’, in: Nieuwe Drentsche Volksalmanak 33 (1915) p. 25-29; A.J.M. Lamers, De breukebomen te Yde (Dr.), in: Eigen Volk, Algemeen tijdschrift voor volkskunde (folklore) en dialect 1 (1929) p. 51-57; S.A. Haadsma, ‘De breukenboomen te Yde’, in: Maandblad Drenthe 13 (1942) nr. 207, febr. p. 52-54; P.W.J. van den Berg, ‘Kerk en Volksleven’, in: J. Poortman (red.), Drente, Een handboek voor het kennen van het Drentse leven in voorbije eeuwen, dl. 1 (Meppel 1943) p. 298; Reisboek voor de provincie Drenthe (Assen 1952) p. 339-340;; Drenthe, in de serie Eigen land met open ogen (Den Haag: ANWB, 1970) p. 216; W.H.Th. Knippenberg, ‘Koortsbomen en spijkeroffers’, in: Museum 'De vier quartieren' Oirschot; H. Hadderingh en Bart Veenstra, Drents Woordenboek (Schiedam 1979) sub breuke(n)bomen. |
|
naar het KDC, voor aanvullingen en
commentaar. <<< /a> |