Boerdonk, H. Cornelius |
||
Gediskwalificeerd: | ja | |
---|---|---|
Cultusobject: | H. Cornelius | |
Datum: | Onbekend (14 september) | |
Periode: | 18e eeuw | |
Religieuze context: | Christelijk | |
Locatie: | Corneliuskapel in de buurtschap Boerdonk bij Erp | |
Adres: | ||
Gemeente: | Meierijstad | |
Provincie: | Noord-Brabant | |
Bisdom: | ’s-Hertogenbosch | |
Samenvatting: |
Kort na 1483 werd in de buurtschap Boerdonk onder Erp een Corneliuskapel opgericht. Voor zover bekend zochten gelovigen uit Boerdonk in de eerste helft van de 18e eeuw hun toevlucht tot deze kapel wanneer er sterfte onder het vee was. In 1755 werd de kapel op last van de protestantse overheid gesloten. Of de kapel ooit weer een keer is opengesteld, is onbekend. Gegevens over een eventuele verering van na 1755 zijn namelijk niet voorhanden. Rond 1870 werd het gebouwtje tenslotte afgebroken. |
|
Auteur: | Jeroen van de Ven | |
Illustraties: | ||
Topografie |
- In een afschrift van een testament in het H. Geestregister van Boerdonk van 17 november 1605 wordt 1483 geroemd als stichtingsjaar van een kapel in Boerdonk. De kapel met omliggend kerkhof stond op de plaats waar tegenwoordig de neogotische Servatiuskerk van Boerdonk staat, in de Pastoor van Schijndelstraat. In de aartsdekenale registers van Kempenland wordt voor de periode 1520 tot 1556 onder de Erpse beneficies als laatste de ‘capella S. Cornelii de Boerdonck’ genoemd. De deken van het kapittel van de St. Janskathedraal in Den Bosch, G. Coeverincx, noemt in 1570 een ‘capella S. Cornelii in Wedonck’. Hij schreef eerst Boerdonk, maar veranderde dit later, om onduidelijke redenen, in Wedonck.
|
|
Cultusobject |
- Zie voor St. Cornelius zie Achtmaal
|
|
Verering |
- De Meierij van ’s-Hertogenbosch, waartoe Boerdonk behoorde, werd in 1648 bij de Vrede van Munster ingelijfd bij de Republiek der Verenigde Nederlanden, met als gevolg het verbod op de openbare uitoefening van het katholieke geloof. Opmerkelijk genoeg dateren de enige gegevens over een lokale - en wellicht ook regionale - verering van Cornelius in de kapel van Boerdonk echter uit de tweede helft van de 18e eeuw. Zij werden opgetekend naar aanleiding van de sluiting van de kapel op last van de advocaat-fiscaal van Staats-Brabant in 1755 (vgl. Donk). De kapel behoorde namelijk niet tot de ‘Roomsche Kerkschuren waarin de Roomschgezinden’ sinds 1730 ‘bij conniventie is gepermitteerd [...] dezelve godsdienst in stilte te oeffenen’. Bovendien werden er in en bij de kapel ‘openbare superstitiën’ gepleegd.
|
|
Bronnen en literatuur |
Archieven: Luik, bisdomarchief, aartsdekenale registers van Kempenland, inv.nrs. 154-159. Erp, gemeentearchief: archief van de H. Geestarmen, register 1605. ’s-Hertogenbosch, Rijksarchief in Noord-Brabant: archief van de Raad van Brabant, inv. nr. 515.
|
|
naar het KDC, voor aanvullingen en
commentaar. |