Valkenburg, Alphonsa Kuborn |
||
Gediskwalificeerd: | ja | |
---|---|---|
Cultusobject: | Alphonsa Kuborn | |
Datum: | 6 september; 28 oktober; gehele jaar | |
Periode: | Na 1897 - heden | |
Religieuze context: | Christelijk | |
Locatie: | Klooster Boslust | |
Adres: | Provincialaat Franciscanessen van St. Jozef, Stoepertweg 2, 6301 WP | |
Gemeente: | Valkenburg aan de Geul | |
Provincie: | Limburg | |
Bisdom: | Roermond | |
Samenvatting: |
Het graf van Alphonsa Kuborn, stichteres van de congregatie der Franciscanessen van St. Jozef, die van 1877 tot haar dood in Valkenburg leefde, werd en wordt in de praktijk vrijwel alleen door de leden van haar internationale congregatie bezocht. |
|
Auteur: | Gian Ackermans | |
Illustraties: | ||
Topografie |
- Aan de achterzijde van station Valkenburg ligt aan de Stoepertweg naar Klimmen het imposante klooster Boslust, het voormalige theologicum van de Nederduitse jezuïeten-provincie, dat van 1964-1985 onder meer als generalaat fungeerde van de congregatie der Franciscanessen van Valkenburg. De aan de voorzijde gebouwde kapel dateert van 1965 en verving de uit 1893/94 daterende neogotische kloosterkapel, ontworpen door Hermann Joseph Hürth. Deze kapel was tegen het einde van de Duitse bezetting opgeblazen. Het klooster is aan het einde van de 20e eeuw verkocht aan de Stichting Transcendente Meditatie Nederland en wordt gesloopt. Rond 1984 zijn in de belendende tuin laagbouw-woningen voor de overwegend bejaarde zusters gebouwd. Daar ligt ook het kloosterkerkhof met het graf van Alphonsa Kuborn.
|
|
Cultusobject |
- Elisabeth Kuborn werd geboren op 10 maart 1830 in Mertert aan de Sauer in Luxemburg. (De constituties noemen ten onrechte 29 mei als geboortedatum). Zij was het tweede kind en de oudste dochter van Johann Kuborn (1794-1869) landbouwer en burgemeester ter plaatse en Elisabeth Engling (1792-1867). Haar tweelingbroer Frans werd priester. Zij ging ter kostschool in het pensionaat St. Sophie van de zusters van Onze Lieve Vrouw te Luxemburg. Op 18 juni 1853 trad zij in de congregatie van de Barmhartige Zusters van de derde orde van de h. Franciscus van Luxemburg-Pfaffenthal, waar ze op 6-12-1855 werd ingekleed als zuster Alphonsa en op 1 janauri 1858 professie aflegde. Op 5 oktober 1867 verliet ze met instemming van haar overste deze congregatie om een nieuwe congregatie te stichten: Barmhartige Zusters van de Reguliere Derde Orde van de Heilige Franciscus van Assisië. Aan deze ongebruikelijke stap was een verzoek voorafgegaan van het bisdom Trier om een groepje vrouwen in het dorp Schweich bij Trier, verenigd door deken Jakob Becker (1803-1877), tot een congregatie te vormen onder leiding van een ervaren religieuze. De redemptorist Mathias Kuborn (1836-1895) had Becker hiervoor reeds zijn zus Alphonsa aanbevolen. De kleding van de nieuwe leden en de aangewezen overste Alphonsa Kuborn vond plaats op 28 september 1878, welke datum als stichtingsdag van de congregatie wordt beschouwd. In Schweich werkten de zusters in het hospitaal. Op 3 november 1869 werden de constituties van de nieuwe gemeenschap goedgekeurd door bisschop Matthias Eberhard van Trier. Tijdens de Kulturkampf zocht Alphonsa Kuborn noodgedwongen naar een nieuwe verblijfplaats. Toen de zusters verlof kregen te vertrekken, gingen er van de twaalf zusters acht met haar mee naar Nederland. In 1877 werd een huis gekocht in Beek-Elsloo, waar de zusters een bewaar-, naai- en zondagsschool openden. In 1883 werd het kindertehuis St. Joseph te Valkenburg geopend, dat het moederhuis van de congregatie geworden is. Het klooster lag destijds op het grondgebied van de gemeente Schin op Geul, om welke reden de zusters soms nog wel als Franciscanessen van Schin op Geul worden aangeduid. Moeder Alphonsa bleef tot haar dood aan het hoofd van de congregatie en overleed op 6 september 1897. Bij haar dood waren er 45 zusters, 17 kandidaten (novicen en postulanten) in twee conventen. In 1939 werden nieuwe constituties goedgekeurd en kreeg de congregatie haar huidige officiële naam: Franciscanessen van den h. Joseph. De congregatie telde in september 1996 424 geprofeste leden, waarvan 84 in Nederland. In 1985 werd het generalaat verplaatst naar Schweich, waar de oorsprong van de congregatie ligt. De congregatie legt zich nog steeds toe op de opname en verpleging van armen, zieken en bejaarden, tevens op opvoeding en onderwijs, in het bijzonder van weeskinderen. |
|
Verering |
- De verering van Moeder Alphonsa is steeds vrijwel beperkt gebleven tot de leden van de congregatie, die nooit de zaligverklaring van haar stichteres heeft nagestreefd. De inspiratie van de stichteres werkt door in de geest van barmhartigheid, die de huidige constituties (1983, approbatie in 1987) het ‘eigen charisma van de congregatie’ noemen. |
|
Materiële cultuur |
- Foto van Alphonsa Kuborn (Maastricht, Theodoor Weijnen, ca. 1890), welke zich in het St. Josefklooster te Valkenburg bevindt. Onder deze foto, die vele malen gereproduceerd is, hangt de onderscheiding die zij in Schweich ontving naar aanleiding van haar inzet tijdens een cholera-epidemie. |
|
Bronnen en literatuur |
Archieven: Schweich (D), archief van het Generalaat der Congregatie. Valkenburg, archief van het Provincialaat; van Moeder Alphonsa zijn slechts een cahier met geschreven gebeden, enige correspondentie en privé-notities bewaard gebleven. |
|
naar het KDC, voor aanvullingen en
commentaar. <<< /a> |