Het Goudse St. Antoniuscomplex besloeg de gehele ruimte tussen Kleiweg, St. Anthoniestraat, Zeugstraatgracht en Agnietenbrug. De St. Anthoniestraat en de nabij gelegen Teunisbrug bewaren er nog de herinnering aan. De kapel stond in westoostrichting op de hoek van de Kleiweg en de Zeugstraatgracht, met ingang en toren aan de Kleiweg. Gasthuis en kapel vormden waarschijnlijk één ruimte, met het altaar zodanig aan het oosteinde opgesteld dat de mis vanuit de gasthuisbedden kon worden gevolgd. Rondom dit gebouw stonden bij de afbraak kleine huisjes die mogelijk als vrijwoningen in gebruik zijn geweest. De eerste zekere vermelding van het St. Antoniusgasthuis is van 1433, maar reeds in 1387 wordt op dezelfde plek van een 'godshuus huusken' gesproken. In 1577 werd het gehele complex wegens bouwvalligheid gesloopt.

- Zie voor de legende bij Culemborg.
- Hoewel er in de bronnen geen object van verering wordt genoemd, is het niet onwaarschijnlijk dat de patroonheilige van de kapel, Antonius, als cultusobject functioneerde.

- Vermoedens dat het Goudse Antoniusgilde het gilde van de spekslagers was of dat het gasthuis in het bijzonder diende om ‘spekhalers’ onderdak te verlenen worden door de bronnen niet bevestigd. Uit de gildebrief van 1440 kan men opmaken dat we met een religieuze broederschap te maken hebben. Hoewel deze broederschap verantwoordelijk was voor de Antoniusvarkens die in de straten van Gouda rondliepen, zijn er vermoedelijk geen banden geweest met de Antonietenorde. De broederschap werd door het stadsbestuur begunstigd.
- Namens de broederschap bestuurden kapelmeesters het gasthuiscomplex aan de Kleiweg. Als doel van een opgelegde bedevaart wordt de kapel slechts éénmaal vermeld: op 9 september 1449 moet een zekere Harman van Dorsschen als boete voor huisvredebreuk met 25 metgezellen in processie langs het H. Sacrament in de St. Janskerk, de Noodgodskapel en de St. Antoniuskapel. Of de kapel ook echt de status van bedevaartoord heeft gekregen, is sterk de vraag. Waarschijnlijk is de kapel slechts incidenteel in het sacraal itinerarium opgenomen.
 

Archieven: Gouda, streekarchief Hollands Midden: rechterlijk archief inv.nr. 176, f. 14, strafbedevaart; verspreide gegevens over de St. Antoniuskapel in oudarchief Gouda inv. 1125vv., stadsrekeningen met betalingen voor het Antoniusgilde; 45 f. 183v en 544 f. 60v, afbraak; rechterlijk archief passim, transacties kapelmeesters; gilden inv. 102, gildebrief 1440; kloosters inv. 105 f.38-38v / regest 122,vermelding godshuisje in 1387; gasthuizen inv. 545 f. 27v,vermelding 1433; dossier Taal nr. 36; hs. J.E.J. Geselschap, ‘De altaren in de St. Janskerk te Gouda’, Goudana N 286, ‘spekslagersgilde’.
Literatuur: J.G.W.F. Bik, Vijf eeuwen medisch leven in de stede van der Goude  (Gouda: Oudheidkundige Kring ‘Die Goude’, 1955) p. 42 n.1 (met de onhoudbare these over de 'spekhalers'), 501, fragment van de gildebrief; P. Noordeloos, ‘Antoniana’, in: Archief voor de Geschiedenis van de Katholieke Kerk in Nederland 1 (1959) p. 27-108; I.H. van Eeghen ed., Wouter Jacobsz, Dagboek van Wouter Jacobsz (Gualtherus Jacobi Masius) prior van Stein., dl. 2 (Groningen: Historisch Genootschap, 1959-1960) p. 643-646, sloping van de Anthoniuskapel; Koen Goudriaan, ‘De verering van Sint Antonius in het middeleeuwse Gouda’ [te verschijnen in 1997].
Andere bronnen: KDC BiN-dossier Gouda-Antonius; stadsplattegrond Jacob van Deventer, ca. 1560; topografische kaart 1:50.000 nr. 38 West km. 447X108/9.