Gilze, Sint-Petrus' Banden

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: Sint-Petrus' Banden Open Street Maps
Datum: 1e zondag van augustus : processie St.-Petrus Banden, tevens kermis.
Periode: 17e eeuw -
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Parochiekerk van St. Petrus' Banden, Gilze
Adres: Kerkstraat 116, 5126 GD Gilze
Gemeente: Gilze en Rijen
Provincie: Noord-Brabant
Bisdom: Breda
Samenvatting:

De parochie was al in de 17e eeuw aan Petrus gewijd, blijkens een zegel waarop hij is afgebeeld met in zijn r. hand een sleutel. Het randschrift op het zegel dateert uit 1615 en vermeldt : 'sigillum communitatis Gilsensis 1615 '. Geen bedevaartplaats.

Auteur: Geert Vink
Illustraties:
Topografie

- Omstreeks 1500 werd op de plaats van de huidige kerk een eenbeukige kruiskerk gebouwd.
- In 1880-1882 werd de kerk uitgebreid naar het ontwerp van architect Jan Jurien van Langelaar.
- In 1931-1932 kreeg de kerk ten oosten van het toen bestaande transept een extra beuk en zijbeuken.
- In 1944 blies men tijdens de Tweede Wereldoorlog de toren op en verwoestte daarbij ook een deel van het schip.
- In 1950-1952 werd de kerk herbouwd naar het ontwerp van architect W. Bunnik. Daarbij werd de kerk aan de westzijde verlengd waartegen een nieuwe toren werd gebouwd.

Cultusobject

- Volgens Handelingen 12 werd de apostel Petrus door Herodes gevangengenomen. Tijdens zijn gevangenschap werd hij met twee kettingen (de "banden") vastgeketend. Met behulp van een engel wist hij te ontsnappen. Dit verhaal verleende hem bij een aantal kerken de titel "St. Petrus' Banden".
- De kerk beschikt bovendien over een houten beeld uit de 18e eeuw dat Petrus voorstelt met de keten in zijn hand. En er is geen enkele aanwijzing voor een wisseling van kerkpatroon. Dus mag men vermoeden dat de kerk van oudsher aan Petrus is gewijd.

Bronnen en literatuur

Literatuur: Jan van Laarhoven, Het schetsenboek van Hendrik Verhees (Den Bosch: Merlijn, 1975) p. 120-121; A.D.A. Monna: Zwerftocht met Middeleeuwse Heiligen (Amsterdam: Rodopi, 1988) p. 136-143
Website: https://parochiegilze.nl
Overige Bronnen: PJMI VKVL 64a; KDC BiN-diskw.-dossier Gilze-Petrus' Banden

Laatste mutatie 04-03-2025
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.