Amsterdam, H. Olaf, H. Olof

Tussen 1440 en 1450 is de St. Olofskapel gebouwd bij de gelijknamige stadspoort in Amsterdam. De kapel was gewijd aan Olof of Olaf II Haraldsson (ca. 995-1030), die vanaf 1015 koning van Noorwegen was en daar het christendom bevorderde. De Deense koning Knoet of Kanoet de Grote verdreef Olof in 1028 en bij een latere veldslag tussen beiden sneuvelde Olof. Olof is een belangrijke heilige in Scandinavië en patroonheilige der zeevaarders. De St. Olofskapel in Amsterdam werd gesticht ten behoeve van de handel, voor de zeevaarders uit Noorwegen. In het gewelf was de beeltenis van Sint Olof geschilderd aan de voeten van koning Knoet, die hem met een zwaard bedreigt. Een bedevaartkarakter is niet vastgesteld. Wel werd naast de St. Olofskapel de Jeruzalemkapel gebouwd, met daarin een kopie van het Heilig Graf, gesticht door de Broederschap der Jeruzalemvaarders en in gebruik bij pelgrimages naar het Heilig Land. Na de alteratie van Amsterdam (1578) werd de St. Olofskapel gebruikt door de gereformeerden onder de nieuwe naam Oudezijdskapel. In 1644 werd de kapel vergroot. Hij bleef als protestants kerkgebouw in gebruik tot 1912. Daarna begon een periode van verval, tot de gemeente in 1991 opdracht gaf tot restauratie van het gebouw.