Rosmalen/Coudewater, O.L. Vrouw van Coudewater

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: O.L. Vrouw van Coudewater Open Street Maps
Datum: Onbekend
Periode: 15e - 18e eeuw
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Landgoed Coudewater
Adres: Peter de Gorterstraat 7, 5248 NS Rosmalen
Gemeente: 's-Hertogenbosch
Provincie: Noord-Brabant
Bisdom: Den Bosch
Samenvatting:

De boer en eigenaar van Coudewater bij Rosmalen hoorde in 1434 een wonderlijk gezang bij zijn bijenkorf. In dezelfde tijd had de rijke weduwe Mila van Campen ingevingen waarin ze werd aangespoord een klooster van de orde van de H. Brigitta te stichten. Het samenkomen van deze twee wonderlijke ervaringen leidde tot de stichting van een klooster van de orde van de H. Brigitta op het grondgebied van Coudewater. Mila van Campen was de eerste abdis. Het is onbekend of het klooster een bedevaartsoord was. 

Auteur: Frans Kroonenberghs
Illustraties:
Topografie

- Het klooster van Milla van Campen werd gebouwd als dubbelklooster: één klooster voor de paters en broeders en één klooster voor de zusters. De abdij heette oorspronkelijk Maria ad aquas frigidas (Maria van de koude wateren) en stond daarom ook bekend als Mariënwater.

Cultusobject

- In 1434 hoorde de boer en imker Peter de Gorter in een van de bijenkorven op zijn grondgebied Coudewater bij Rosmalen een wonderlijk gezang. Hij maakte de bijenkorf open en zag dat de bijen in de korf een kerkje en twee kloostertjes aan het bouwen waren. Dit verhaal kwam ter ore van de rijke weduwe Milla van Campen die al vaak door ingevingen was aangemaand om een klooster van de orde van de H. Birgitta te stichten. Zij mocht op de betreffende plaats een klooster bouwen, waarvan zijzelf abdis werd. 
- De abdij kwam al snel tot grote bloei dankzij de beelden van de Meester van Coudewater en het eigen scriptorium. Na de inname van Den Bosch in 1629 door Frederik Hendrik moesten alle geestelijken uit stad en ommelanden verdwijnen en werden de kloosters geconfisqueerd. Ook de religieuzen van Coudewater moesten vertrekken. De paters vertrokken naar het Belgische Hoboken, de zusters verlieten het klooster na het overlijden van de oudste bewoonster in 1713 en vertrokken naar Uden. Dit betekende het einde van de abdij. Het landgoed werd daarna bewoond door een aantal welgestelde families. Vanaf 1870 werd in het klooster een psychiatrisch ziekenhuis gevestigd.

Verering

- De verering van Maria stond bij de kloosterlingen in hoog aanzien, vooral de smarten van Maria. Het zegel van het klooster droeg de beeltenis van Maria. Ook brevier en missaal waren vol van gebeden en lofzangen ter ere van Maria. Het is niet bekend of er ook bedevaarten naar Mariënwater hebben plaatsgevonden.

Bronnen en literatuur

Literatuur: C.R. Hermans, Verzameling van kronyken, charters en oorkonden betrekkelijk de stad en meijerij van 's Hertogenbosch ('s Hertogenbosch: Stokvis, 1847-1848) p. 55; Z., 'O.L. Vrouw van de Koude Wateren (Sancta Maria ad aquas frigidas)', in: Sint-Jansklokken, no. 16 (1923), p. 186-188.
Overige bronnen: KDC BiN-diskw.-dossier Coudewater-OLV.

Laatste mutatie 10-03-2025
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.