Aijen, St. Antonius Abt |
||
Gediskwalificeerd: | ja | |
---|---|---|
Cultusobject: | St. Antonius Abt |
![]() |
Datum: | zaterdag op of na 17 januari | |
Periode: | medio 19e eeuw - heden | |
Religieuze context: | Christelijk | |
Locatie: | St. Antoniuskapel | |
Adres: | Aijen 32, 5854 PR Bergen | |
Gemeente: | Bergen | |
Provincie: | Limburg | |
Bisdom: | Roermond | |
Samenvatting: |
Volgens de overlevering ontstond in de loop van de 17e eeuw het gebruik om op de feestdag van St. Antonius Abt na de mis een Köpkesmarkt te houden, waarbij halve en hele varkenskoppen na de hoogmis werden geveild. Met enige waarschijnlijkheid bestaat deze markt sinds de 19e eeuw en met zekerheid vanaf het begin van de 20e eeuw. De bezoekers van de Antoniusviering, markt, en aansluitende kermis komen vooral uit Aijen, maar ook uit de omliggende dorpen. Een bedevaartkarakter is echter niet vastgesteld. |
|
Auteur: | Jeroen de Jong; Marga Pauwels | |
Illustraties: | ||
Topografie |
- Het gehucht Aijen ligt op een verhoging op de oostoever van de Maas, en de kapel ligt aan de oostrand van de bebouwing. Reeds in 1469 wordt er melding gemaakt van een kapel op deze plek. Het is niet bekend of deze ook aan Antonius was toegewijd. |
|
Cultusobject |
- In de kapel bevinden zich twee houten beelden van Antonius Abt, met als attributen het varken en de staf. Boven het altaar staat een beeld met kapmantel en bijenkorfvormige hoed en een boek in de hand, 85 cm. hoog, rond 1600, en links van het altaar, tegen de wand van het priesterkoor staat een beeld met kalotmuts met in de linkerhand een bel, 76 cm hoog en uit de 17e eeuw. |
|
Verering |
- Sinds ongeveer 1577 bestaat in Aijen een Sint Antonius Abt Gilde. Er is een lijst aanwezig met Koningschutters van dit gilde uit de periode 1750-1827. Nadat Aijen in de tweede helft van de 19e eeuw grotendeels door brand was verwoest, werd bovendien St. Agatha - patrones tegen brand - toegevoegd aan de gildenaam. Een van de activiteiten van het gilde is de presentie bij de jaarlijkse Köpkesmert. Achter in de kapel hangen twee vaandels van het gilde. |
|
Bronnen en literatuur |
Archieven: Gemeentearchief Venray: parochiearchief H. Petrus, Bergen, dossier Sint Antoniuskapel Aijen; Archief Stichting Kruisen en Kapellen Limburg, dossier Sint Antoniuskapel Aijen; Utrecht, SKKN, dossier Sint Antoniuskapel, Aijen. |
|
Laatste mutatie | 16-06-2025 | |
naar het KDC, voor aanvullingen en
commentaar. |