De H. Maagd en Martelares Wilgefortis, of Regenfledis, Liberata, Ontcommene of Ontkommernis genoemd, die in het geheim christin was geworden,  was de dochter van de koning van Portugal, die toen ter tijde nog heiden en in oorlog was met de koning van Sicilië. Tijdens deze oorlog viel de koning van Sicilië Portugal binnen en richtte grote schade aan, waardoor de koning van Portugal gedwongen werd tot onderhandelen met zijn vijand. De overeenkomst werd door edellieden opgesteld, waarbij de bepaling werd opgenomen, dat de koning van Portugal zijn zeer mooie dochter ten huwelijk zou afstaan aan de koning van Sicilië. Tijdens de vergadering der twee koningen met hun edellieden, werd de maagd ontboden en het besluit werd haar bekend gemaakt, met het verzoek zich te willen gedragen volgens deze huwelijksovereenkomst. Maar de maagd antwoordde dat ze nooit of te nimmer een aardse bruidegom zou nemen, maar alleen verbonden wilde zijn met haar gekruisigde bruidegom Jezus Christus. Dit antwoord deed haar vader in woede ontsteken en hij liet haar gevangen zetten opdat ze door ellende en gebrek van besluit zou veranderen. Wilgefortis vroeg God om een oplossing opdat Hij haar zuiverheid zou bewaren en dat hij haar desnoods zóó lelijk en mismaakt zou maken, dat geen man haar meer begeren zou. En zo gebeurde het dat haar gebed tijdens de nacht verhoord werd, want 's-morgens was om haar kin een zware baard gegroeid " als oft sij eenen rechten boer hadde gheweest ", zo zegt een oud schrijver. Toen haar vader haar zo zag ontstak hij in woede en verweet haar toverij. Zijn dochter antwoordde echter dat deze baard niet gewassen was door toverij, maar dat God zelf haar gebed daartoe verhoord had, opdat ze aldus haar maagdelijkheid zou bewaren. De koning dreigde haar te laten kruisigen als ze haar God niet wilde verloochenen en de afgoden niet zou aanbidden. Geen bedreiging kon zijn dochter van haar voornemen afbrengen, zodat ze na hevige folteringen gekruisigd werd. Toen ze in naamloos lijden de dood voelde naderen bad ze tot haar God om vergiffenis voor haar beulen, maar ook  allen, die haar zouden aanroepen, mocht bevrijden van alle kwellingen en benauwdheden naar ziel en lichaam. Een bevestigend antwoord uit de hemel mocht ze op haar gebed ontvangen. Nog vóór haar dood en te midden van geweldige donder - en bliksemslagen gaf ze haar geest. Toen sloeg, als een zweepslag Gods, de bliksem in het paleis van haar wrede vader, dat daarna tot de grond toe afbrandde. Deze martelares en maagd tegelijk, stierf om het jaar 138 en haar feest wordt gevierd op 20 juli. " Ende om dat alle de ghene die haer in eenighe benautheydt aenroepen, ghemeynlijck gheholpen worden ende die ontkomen, soo wordt sij door dese oorsaecke Ontcommene ghenaemt.

Wat nu te zeggen van de verering van deze Virgo fortis, zoals de titel luidt onder het Horster beeld. Er zijn er die zeggen dat men hier te doen heeft met een vergissing. Er bestaan n.l. beroemde kruisbeelden van onze Heer J. Christus, die een heel grote verering genoten en waarop het Lichaam des Heeren bekleed was met een lang tot op de voeten hangend kleed. De Romaanse stijlperiode trouwens kleedde de kruisbeelden meestal in meer of minder lange klederen. Nu schijnt menig beeld, in deze kleren gehuld, een vrouwelijke uitdrukking gekregen te hebben, ondanks het krachtig baardig gelaat van de Gekruisigde. We krijgen daarom de combinatie van maagd en sterkte , hetgeen de naam van "Virgo fortis ", of "Sterke Maagd" redelijk verklaart. Wanneer men er daarbij aan denkt, dat de Romaanse periode haar kruisbeelden gaarne met een koningskroon versierde, in plaats met een doornenkroon, dan ligt het begrip tot "koningsdochter" ook niet zo heel ver. Het is natuurlijk heel moeilijk hier een uitspraak te doen, maar het pleit voor de verering van de H. Wilgefortis, dat deze tamelijk verspreid was tot in onze streken toe. Zo bevat een oud Maastrichts missaal (XVde eeuw) een oratie ter ere van deze Heilige. Al wie de Horster kerk bezoekt, verzuime niet dit eigenaardige beeld te gaan zien.  

Archieven: -
Literatuur:  Pater Dries van den Akker s.j. : "Heiligen.net"
Overige Bronnen: KDC BiN - dossier Horst