Einsiedeln, O.L. Vrouw; Zwarte Madonna van Einsiedeln

Cultusobject: O.L. Vrouw; Zwarte Madonna van Einsiedeln
Datum: 14 september; 13 oktober; Mariafeestdagen
Periode: 14e eeuw - heden (Zwarte Madonna)
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Abdij
Adres: Kloster Einsiedeln CH-8840 Einsiedeln
Gemeente: Einsiedeln
Provincie: Schwyz
Bisdom: Niet van toepassing
Samenvatting:

Het klooster Einsiedeln met zijn klooster- en kathedraalkerk is het grootste bedevaartsoord van Zwitserland en een belangrijke halte op de Jacobsweg. De Zwarte Madonna van Einsiedeln in de Genadekapel wordt er sinds de 14e eeuw vereerd. Vandaag de dag bezoeken jaarlijks nog altijd zo'n 800.000 pelgrims en toeristen het complex. Het klooster maakt geen deel uit van een bisdom, maar heeft de status van territoriale abdij. In de middeleeuwen kwamen er regelmatig pelgrims uit de Nederlanden ter bedevaart.

Auteur:
Illustraties:
Topografie

- De eerste kerk dateert uit 948. Er waren diverse branden; nieuwbouw van het koor van de kathedraalkerk is van 1674, uitgevoerd door de Vorarlbergse bouwmeester Johann Georg Kuen. De biechtkerk werd in 1680 gebouwd eveneens door Kuen. Het complex bevat de Genadekapel met de Zwarte Madonna bij de westelijke ingang. Het was het eerste onderdeel dat Caspar Moosbrugger in 1682 bouwde. Na de verwoesting in de revolutietijd, in 1789, werd de Genadekapel pas in 1815 herbouwd door de broers Jakob Natter en Meinrad Birchler. In het klooster worden nog stenen reliëfs van de oude genadekapel van Hans Konrad Asper bewaard.
- Bij de uitgebreide restauratie van de kerk tussen 1975 en 2001 werd getracht de indruk te herstellen van de oorspronkelijke barokke staat, die door eerdere renovaties gedeeltelijk was vervormd.
- Het klooster, de Abbatia territorialis Sanctissimae Virginis Mariae Einsiedlensis, is met zijn abdij- en kathedraalkerk van Maria Hemelvaart en St. Mauritius een exemplarische benedictijnse abdij. Het klooster is het grootste bedevaartsoord van Zwitserland en tegelijk een belangrijke halte op de Jacobsweg. De gemeenschap van benedictijnse monniken telt ongeveer 40 leden. Het klooster maakt geen deel uit van een bisdom, maar heeft de status van territoriale abdij.

Cultusobject

- Het beeld van de Maagd Maria uit de 15e eeuw is verankerd in de kapel die door Eberhard is opgericht en is het centrale cultusobject. Het vormt het onderwerp van de vroegst bewaarde afbeelding van de bedevaart, gemaakt door de anonieme ambachtsman Meester E.S. in 1466.

Verering

- De geschiedenis van de abdij van Einsiedeln begint met Meinrad van Einsiedeln. Geboren in 797 in een aristocratische Duitse familie, kreeg hij onderwijs aan de abdijschool op het eiland Reichenau in het huidige Duitsland. Meinrad werd monnik en werd later tot priester gewijd. Nadat hij de aandacht had getrokken omdat hij naar verluidt wonderen had verricht, richtte Meinrad in 829 een kluis op in het Einsiedeln-woud in Zwitserland, op zoek naar afzondering. Hij werd echter in januari 861 door twee overvallers vermoord. Gedurende de volgende 80 jaar bewoonden andere kluizenaars de kluis van Meinrad. In 934 bouwde Eberhard, voorheen proost van Straatsburg, de abdij en kerk van Einsiedeln op de plek van de kluis en werd daarmee de eerste abt. Volgens de legende zou de kerk in 948 persoonlijk ingewijd door Jezus Christus, de Vier Evangelisten, St. Pieter en St. Gregorius de Grote zijn ingewijd. Paus Leo VIII onderzocht de claim en bevestigde het wonder.
- De bedevaarten zijn sinds de dagen van Sint Meinrad nooit  opgehouden en hebben ervoor gezorgd dat Einsiedeln op één lijn ligt met de Basilica della Santa Casa in Loreto en Santiago de Compostela. 
- 14 september en 13 oktober zijn de belangrijkste bedevaartsdagen: respectievelijk de verjaardag van de inwijding van de oorspronkelijke kerk in het jaar 948 en de dag van de overbrenging van de relikwieën van Meinrad naar Einsiedeln in 1039.
- Er zijn aanwijzingen dat sinds de 14e eeuw Mariabedevaarten naar Einsiedeln hebben plaatsgevonden. Tijdens de late middeleeuwen kwamen er zelfs pelgrims uit Noord-Duitsland en Nederland. Pas tijdens de Reformatie kende het klooster een afname van de pelgrimsstromen; in de tweede helft van de 16e eeuw werd Einsiedeln opnieuw het religieuze centrum van de Zwitserse katholieken.
- Paus Pius XI vaardigde op 21 maart 1934 een decreet uit tot canonieke kroning van het vereerde Mariabeeld. Het kroningsritueel werd uitgevoerd door de aartsbisschop van Milaan, kardinaal Alfredo I. Schuster, en viel samen met de millenniumviering van de abdij op 14 september 1934.
- De Zwarte Madonna van Einsiedeln in de Genadekapel is jaarlijks een trekpleister voor ongeveer 800.000 pelgrims en toeristen.

 

 

Bronnen en literatuur

Literatuur: Pius Almanak. Jaarboek Katholiek Nederland (Leeuwarden: Adveniat, 2023) p. 243.
Website: https://www.kloster-einsiedeln.ch

- wallfahrt@kloster-einsiedeln.ch

 

Laatste mutatie 04-06-2024
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.