Eenigenburg, H. Adalbertus (Adelbertus)

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: H. Adalbertus (Adelbertus) Open Street Maps
Datum: Onbekend
Periode: Middeleeuwen
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Onder de terp waarop de kerk staat.
Adres: Eenigenburg
Gemeente: Schagen
Provincie: Noord-Holland
Bisdom: Haarlem-Amsterdam
Samenvatting:

In Eenigenburg stroomt, althans volgens de lokale historicus Wim Klaas van Schoneveld, onder de terp waar de Nederlands Hervormde kerk op staat de Sint-Adelbertusbron. Deze zou te danken zijn aan St. Adalbertus (ook: Adelbertus) die in de 8e eeuw bekeringswerk verrichtte in West-Friesland. Eind 20e eeuw werd de bron herontdekt, bij een putje in de nabijheid.

Auteur: Frans Kroonenberghs
Illustraties:
Topografie
Cultusobject

- In 690 n.Chr. kwam vanuit Engeland een aantal missionarissen naar Holland om daar bekeringswerk te verrichten. Onder hen Willibrordus, Bonifatius en Adelbertus. Zij stichtten een klooster in het Westfriese Eenigenburg. Adelbertus was zeer geliefd bij de Germaanse bevolking. Hij leefde ook buiten het klooster periodes als kluizenaar. Na zijn dood in 740 werd hij binnen het klooster begraven en al spoedig werd er melding gemaakt van wonderbaarlijke gebeurtenissen.

Verering

- Boven het graf werd een houten kerkje gebouwd. Totdat in de 10e eeuw, door de dreiging van overstromingen, het klooster en het graf van Adelbertus werden overgeplaatst naar de abdij van Hallum, het latere Egmond-Binnen. 
- Bij het weghalen van het graf zou er een bron met heilzaam water onder de kist zijn gaan opborrelen, de St. Adelbertusbron. Volgens de lokale historicus Wim Klaas van Schoneveld zouden de Egmondse monniken, om te voorkomen dat er hier ook een Adelbertusverering ontstond, de geschiedenis rond Adelbertus hebben vervalst en herschreven: er zou nooit verering in Eenigenburg hebben plaatsgevonden. Hoe dan ook, er is vooralsnog niets duidelijk over de kwestie en dus is er vooralsnog in Eenigenburg geen sprake geweest van bedevaart. 
- Eind 20e eeuw werd de bron, gelegen onder de hoofdterp van het dorp, herontdekt. Een putje in de nabijheid zou in verbinding staan met de bron. Van Schoneveld haalt de mevrouw aan op wier land het putje staat. Zij vertelde "dat ze het smerigste water in de put gooit en dat dat na een paar ogenblikken weer kristalhelder is." Andere historici betwisten echter de theorie van Van Schoneveld. Er bestaan dus verschillende theorieën over de gebeurtenissen in Eenigenburg en Egmond.
- Zie voor het leven van de H. Adelbertus en de gebeurtenissen na zijn overlijden ook: Egmond-Binnen.

Bronnen en literatuur

Literatuur:  'Heilwater uit St Adelbertusbron Eenigenburg', in: Noordhollands Dagblad, 25 april 1998, Stad & streek 3, p. 3; Emmie Snijders, 'Heilzaam water in de Adelbertusbron in Eenigenburg' (ONH, Oneindig Noord-Holland, webpagina) 2 juni 2011.
Website: Stichting Adelbertusakker, https://www.adelbertusakker.nl/; Wikipedia, Adelbertusakker - Wikipedia. (geraadpleegd 21-11-2023).
Overige bronnen: KDC BiN-diskw.-dossier Eenigenburg.

Laatste mutatie 07-07-2025
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.