Noordwijkerhout, Arnoldus de Eremiet

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: Arnoldus de Eremiet
Datum:
Periode:
Religieuze context: Christelijk
Locatie:
Adres:
Gemeente: Noordwijk
Provincie: Zuid-Holland
Bisdom: Haarlem-Amsterdam
Samenvatting:

In de 16e eeuw werd de Leidse kluizenaar Arnoldus de Eremiet gevangen genomen door Lumey. Hij stierf in 1572 als martelaar in Heemstede en werd begraven in de kapel van Langeveld in Noordwijkerhout. In de 19e eeuw deden pastoor J. Muré en anderen een, niet geslaagd, verzoek tot zaligverklaring. Uit literatuuronderzoek is gebleken dat er verder verering noch bedevaart heeft bestaan voor Arnoldus de Eremiet.

Auteur: Jeroen M.M. van de Ven
Illustraties:
Topografie

- Arnoldus de Eremiet is begraven in de kapel van Langeveld in Noordwijkerhout. Deze kapel is in de 19e eeuw afgebroken. 

Cultusobject

- Amoldus Johannes, beter bekend als Arnoldus de Eremiet, was een eenvoudige kluizenaar die woonachtig was in een klein huisje aan de Falide Bagijnhof te Leiden. Hij werd geboren rond 1637 in Bergambacht. Nadat Arnoldus Johannes in contact was gekomen met Adrianus van Naaldwijk koos hij definitief voor het priesterambt. Hij leed een zeer solitair leven, mediteerde en studeerde en meed zoveel mogelijk het gezelschap van vrouwen. In 1572 werd Arnoldus de Eremiet in Leiden opgepakt door Lumey. De kluizenaar werd in de boeien geslagen, bespot, beledigd en gemarteld. Daarna werd hij in een boot gezet om naar Haarlem te worden vervoerd. Vanwege een noodweer zijn de belagers van Arnoldus Johannes bij Heemstede weer aan land gegaan. Vermoeid als hij was, kon de arme Arnoldus op een gegeven moment niet meer meekomen. Hij werd vervolgens in Heemstede aan een boom gebonden en doodgeschoten. De soldaten sneden Arnoldus daama zijn geslachtsdeel af, wierpen zijn lijk in een sloot, met de benen omhoog. Korte tijd later werd het stoffelijk overschot van Arnoldus de Eremiet door inwoners van Heemstede gevonden. Het was echter niet toegestaan om hem te begraven in de Mariakapel van Heemstede. Daarom werd hij acht dagen later door de plaatselijke bevolking naar Noordwijkerhout overgebracht en begraven in de kapel van Langeveld. Deze kapel is in de vorige eeuw afgebroken.
- Volgens het artikeltje van Hans Krol heeft pastoor J. Muré aan het einde van de 19e eeuw een poging gedaan om Arnoldus de Eremiet zalig te verklaren. Navraag bij de Bavoparochie te Heemstede (o.m. oud-pastoor De Vries) leerde dat daar niemand, incluis de beheerder van het parochie-archief, ook maar iets afwist van deze zaak. Het lijkt er veel op dat de genoemde pastoor Muré zich graag Arnoldus de Eremiet als martelaar en wellicht kandidaat-zalige voor Heemstede wilde toe-eigenen. In de literatuur zijn verder ook geen sporen te vinden die maar enigszins wijzen op verering.

Bronnen en literatuur

Literatuur: P. van Opmeer, 't Hollands catholyk martelaarsboek, dl. 2 (Antwerpen: P. Pratanus, 1700) p. 104-109; A. van Loo, De levens der heyligen van Nederlant, dl.  2 (Gent: M. Graet, 1705) p. 403; B.J. van Houten, Gedenkboek bij gelegenheid van het twee honderd vijftig jarig bestaan van de St. Bavo parochie te Heemstede (Berkenrode) (Heemstede, 1944) p. 13-14; J.W. Groesbeek, Heemstede in de historie (... ) (Heemstede, 1972); H.H.B. Rinnewiertz, Heemstede (Schiedam: Interboek, 1974); J. van Laarhoven, Het schetsenboek van Hendrik Verhees ('s-Hertogenbosch: Merlijn, 1975) p. 206-207; Hans Krol, 'Een martelaar in Heemstede anno 1572: Amoldus de eremiet', in: Nieuwsbrief Vereniging Oud-Heemstede-Bennebroek 52 (1987) p. 14-16; H. Krol et al., Drie heerlijkheden van Zuid-Kennemerland, Heemstede, Berkenrode, Bennebroek (Heemstede: Vereniging Oud-Heemstede-Bennebroek, 1992).
Overige bronnen: KDC BiN-diskw.-dossier Noordwijkerhout-Antonius; VKVL 64b, nr. E098; mondelinge informatie van dhr. Krol, Heemstede, lid Vereniging Oud-Heemstede-Bennebroek.

  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.