Het gedenkmonument met het beeld van Sint Barbara werd op initiatief van het personeel van de Staatsmijn Maurits in 1951 onthuld. Locatie was het Mauritspark aan de Mijnweg in de wijk Lutterade, tegenover de hoofdingang van de vroegere mijn. Ontwerper was de beeldhouwer Wim C. van Hoorn. Het Barbaramonument is gewijd aan de heilige Barbara van Nicomedië, de patroonheilige van de mijnwerkers. De grond waarop het beeld geplaatst werd, was oorspronkelijk eigendom van de parochie Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand, vanaf 1982 van DSM. De parochie bleef eigenaar van het monument. In 2008 werd het monument aangewezen als gemeentelijk monument.
 

- H. Barbara: zie Maastricht H. Barbara

- Het monument is vervaardigd uit beton, mergel en zandsteen. Het basement is 8.20 meter lang en 70 cm hoog. Op het voetstuk staat het in ruwe steen uitgehouwen Barbarabeeld. Het is 2.5 meter hoog en op een niet-traditionele manier strak gestileerd. In haar linkerhand houdt de heilige een toren vast, met haar rechterhand maakt ze een afwijzend gebaar tegen gevaar. In 2015 werd het uitgebreid met twee stenen plaquettes aan de voet voor het beeld. Hierop staan de namen van alle mijnwerkers die tijdens de mijnwerkzaamheden van de Staatsmijn Maurits om het leven zijn gekomen.

De dag vóór de feestdag van Barbara werd de kolenproductie zo hoog mogelijk opgevoerd en na afloop bezochten de mijnwerkers het café. Op 4 december, de feestdag van Sint Barbara, was toen de mijnen nog in bedrijf waren een vrije dag voor de mijnwerkers. Het was een dag die in het teken stond van 'Berbke' . Er waren feestelijke aktiviteiten en er vond een herdenking plaats van de mijnwerkers die tijdens hun werk om het leven waren gekomen. De dag begon met een Heilige Mis, daarna was er een feestelijk ontbijt. Jubilarissen werden gehuldigd, er waren aktiviteiten voor kinderen en de dag werd afgesloten met toneel, muziek en een gezellige avond. Na de mijnsluiting verdwenen deze gebruiken maar in 1982 werd het Barbarafeest weer in ere hersteld. In september 1997 werd het Barbaracomité opgericht om structuur en continuïteit van de activiteiten van de Sint-Barbaraviering in Geleen zo optimaal mogelijk te waarborgen. Hierin zijn o.a. vertegenwoordigd de Heemkundevereniging en de Vriendenkring Oud-Mijnwerkers. Elk jaar wordt er door het Barbaracomité op een zondag rond 4 december, na de Heilige Mis in de parochiekerk van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand, een herdenking gehouden bij het monument. Er worden dan herdenkingskransen door oud-mijnwerkers gelegd. In december 2015 werden twee stenen plaquettes vóór het Barbarabeeld onthuld met daarop de namen van alle mijnwerkers die om het leven waren gekomen tussen 1923 en 1967 bij de Staatsmijn Maurits. 

Vouwblad: uitnodiging voor de Sint-Barbaraviering op donderdag 4 december 1997.

Website:  https://nl.wikipedia.org/wiki/Barbaramonument
Overige bronnen: KDC BiN-diskw.-dossier Geleen-Barabara.