De heilige Cornelius wordt door de Katholieke Kerk beschouwd als de eenentwintigste paus. Hij was bisschop van Rome van 6 of 13 maart 251 tot aan zijn marteldood in juni 253. De Kerk gedenkt hem op 16 september.

- Leven
Cornelius was een zoon van Castinus uit de aanzienlijke Romeinse familie van de Cornelii. Hij was priester in Rome toen hij in 251 na een sedisvacatie van vijftien maanden gekozen werd als bisschop van Rome. Zijn voorganger, Fabianus, was in 250 slachtoffer geworden van de christenvervolging van keizer Decius. Ook Cornelius zelf zou uiteindelijk het slachtoffer worden van vervolging.
- Schisma van Novatianus
Cornelius nam het bestuur van het bisdom op zich in een tijd dat er grote verdeeldheid heerste. Die had vooral betrekking op de vraag of de lapsi (zij die onder druk van de vervolgingen het christelijk geloof hadden afgezworen) weer konden terugkeren en zo ja, op welke wijze. Novatianus, die zich vrijwel onmiddellijk na de verkiezing van Cornelius door een drietal priesters liet kiezen als bisschop van Rome (en die sindsdien geldt als tegenpaus), vond dat afvalligen alleen konden terugkeren wanneer zij zich opnieuw lieten dopen. Cornelius was veel milder tegenover de spijtoptanten. In dit standpunt werd hij gesteund door zijn vriend Cyprianus, de heilige bisschop van Carthago en kerkleraar, wiens feestdag ook op 16 september valt.
- Trebonianus Gallus
Keizer Decius was in de zomer van 251 gevallen in de slag bij Philippopel (het tegenwoordige Bulgaarse Plovdiv) tegen de Goten. Hij werd opgevolgd door Trebonianus Gallus, die de christenvervolging met nieuw elan ter hand nam.
- Marteldood
Door Trebonianus werd Cornelius in 253 verbannen naar Cittavecchia. Hier stierf hij de marteldood. Volgens sommige overleveringen werd hij onthoofd. Vandaar dat hij vaak wordt afgebeeld met een zwaard in zijn hand. Volgens andere verhalen zou Cornelis gestorven zijn ten gevolge van de miserabele omstandigheden in Cittavecchia. Hij wordt hoe dan ook als martelaar vereerd.
- Iconografie
Sint Cornelius wordt soms afgebeeld met een zwaard en soms met een hoorn (Cornelius betekent "sterk als een hoorn"), maar meestal met een tiara en een drievoudige kruisstaf.
- Corneliusziekte
Cornelius is de beschermheilige van boeren en rundvee (vooral hoorn- en kleinvee). Hij wordt aangeroepen tegen kramp, zenuw- en oorkwalen. Hij wordt ook aangeroepen tegen epilepsie, een ziekte die ook wel Corneliusziekte wordt genoemd.
- Sint Knillis
In Nederland wordt de heilige Cornelius vooral in het oosten van Noord-Brabant en in Limburg vereerd. In Brabant wordt de heilige ook wel Sint Knillis (of zelfs Sinterknillis) genoemd. Het Oost-Vlaamse Sint-Kornelis-Horebeke is naar hem genoemd.

Literatuur :W.H.Th. Knippenberg: Kultuurhistorische verkenningen in de Kempen. Oude pelgrimages vanuit Noord-Brabant (Oisterwijk: Brabants Heem,  1968, p. 31). Volgens Schutjes die door Knippenberg wordt overgenomen, bezat de parochiekerk van Someren in de zestiende eeuw altaren gewijd aan o.a. Cornelius. Zegt dus niets over de vraag of er een cultusobject van Cornelius was; https://kro-ncrv.nl/katholiek,/encyclopedie/c/cornelius
Overige Bronnen: KDC BiN - diskw.- dossier Someren