Tegelen, Theresia van Lisieux

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: Theresia van Lisieux
Datum: 3 oktober
Periode: ca. 1950 - 1980
Religieuze context: christelijk
Locatie: Parochiekerk van het Heilig Hart van Jezus
Adres: Nachtegaalstraat 51, Tegelen
Gemeente: Venlo
Provincie: Limburg
Bisdom: Roermond
Samenvatting:


Geen bedevaartskarakter

Auteur: Geert Vink
Illustraties:
Topografie

Geschiedenis

De Theresiakapel in Tegelen is in 1926 gebouwd in opdracht van de directeur van steenfabriek Russel-Tiglia. De kapel kwam te staan bij de kleigroeves in het gebied ‘Egypte’. De kapel is toegewijd aan Theresia van Lisieux, die in 1926 heilig werd verklaard. In 1975 werd de kapel eigendom van de toenmalige gemeente Tegelen. Door de afgelegen ligging in een bosgebied had de kapel regelmatig te lijden onder vandalisme. Daarom besloot de gemeente in 1996 om de kapel te verplaatsen naar de ingang van speeltuin ‘Klein Zwitserland’, dicht bij het oorlogsmonument. Na de verplaatsing is de kapel gerestaureerd, een karwei dat in 1997 werd voltooid. Daarna is de Theresiakapel opnieuw ingezegend.
- De Theresiakapel en het naastgelegen oorlogsmonument aan de Trappistenweg in Tegelen zijn verplaatst in verband met de aanleg van de A74.
- De Theresiakapel stond sinds 1996 bij de ingang van speelpark Klein Zwitserland. Het 110 ton wegende gebouwtje is enkele honderden meters verplaatst naar een nieuwe locatie op Ulingsheide. Het oorlogsmonument wordt tijdelijk opgeslagen in het gemeentelijke depot aan de Windhond in Tegelen. Er is nog geen nieuwe locatie gevonden voor het monument.
 Divers nalatenschap
- Gebouwen
- Aan de rand van de stad Lisieux is ter ere van Theresia een enorme basiliek gebouwd, die door vele pelgrims en toeristen wordt bezocht.
- Veel kerken bezitten beelden of relikwieën van Theresia van Lisieux. Na haar verheffing tot kerklerares in 1997 maakten de relieken van de heilige een reis door de wereld. Van 20 januari tot en met 21 februari 1999 deden ze Nederland aan. In 2024 van 24 mei tot 17 juni opnieuw, echter beperkt tot het bisdom Rotterdam, in de parochie HH. Laurentius en Elisabeth in Rotterdam, H. Augustinus in Wassenaar e.o., HH. Petrus en Paulus in Leiden en de parochies van Den Haag.
- Een groot aantal kerken, scholen, particuliere woningen en rooms-katholieke instellingen zijn vernoemd naar Theresia van Lisieux. In Nederland zijn Sint-Theresiakerken te vinden in onder andere Den Haag, Tilburg, Eindhoven, Maastricht-Biesland, Landgraaf-Lauradorp, Ransdaal en Boukoul; in België in Anzegem, As, Berchem, Bredene, Ekeren, Schaarbeek, Slypskapelle, Trooz en Wevelgem. Van de scholen kunnen genoemd worden het Theresialyceum in het Nederlandse Tilburg, het Sint-Theresiacollege in het Belgische Kapelle-op-den-Bos en de voormalige Licieux-school in Suriname.

Cultusobject

Theresia van Lisieux (geboren als Marie-Françoise Thérèse Martin; kloosternaam: Theresia van het Kind Jezus en het Heilig Aanschijn; Alençon, 2 januari 1873Lisieux, 30 september 1897) is een Franse heilige en kerkleraar van de Rooms-Katholieke Kerk. Ze wordt ter onderscheid van de heilige Theresia van Ávila ook wel "de kleine Theresia" genoemd.
- Ze is de patrones van missionarissen en het missiewerk, en van Frankrijk en Rusland. Haar feestdag valt op 1 oktober.

Levensloop
- Theresia werd geboren in het Franse Alençon als dochter van Louis Martin en Marie-Azélie Guérin. Op haar tiende werd ze ernstig ziek. Ze bad langdurig en in stilte op haar ziekenkamertje totdat op 13 mei het Mariabeeld boven haar bed -Maria op een wolk- naar haar glimlachte, waarna ze volledig genas.
- Al op jonge leeftijd voelde Theresia dat het haar roeping was God te dienen. Ze was uitzonderlijk vroom, maar stond ook bekend om haar wilskracht en gevoel voor humor. Eind 1887 ondernam ze een bedevaart naar Rome. Daarna besloot ze om in te treden bij de orde van de Ongeschoeide Karmelietessen in Lisieux (Normandië) waar twee zussen van haar, onder wie haar lievelingszus Pauline, al eerder waren ingetreden (een derde zus, Céline, zou in 1894 volgen). Op haar vijftiende trad zij, met toestemming van haar bisschop en moeder-overste daadwerkelijk in bij de orde. De bisschop had bij paus Leo XIII om een uitzondering gevraagd vanwege haar leeftijd en de paus zou geantwoord hebben "Als God het wil". In 1890 deed zij haar professie. In 1893 kreeg zij de zorg over novicen toebedeeld.
Op aanwijzingen van haar zus, die op dat moment tevens overste was, begon zij in 1895 met het opschrijven van haar levensverhaal. Kort daarop, in 1896, werd tuberculose bij haar geconstateerd. De hierop volgende periode wordt uitgebreid beschreven in haar levensverhaal dat door haar ziekte een apotheose kreeg. Zo had ze een club van beschermengelen en het was Jezus zelf die haar kussen van liefde gaf. In september 1897 overleed Theresia aan haar ziekte, 24 jaar oud.
Histoire d'une âme
- Na haar dood vertelde een medezuster dat er 'niets bijzonders' over de jonge Theresia te vertellen was. Maar door haar diepe verbondenheid met Jezus wist zij het geloof wel heel dichtbij te brengen en zeer intens te vertellen. Dit is mede de reden dat haar autobiografie of hagiografie Histoire d'une âme (Het verhaal van een ziel) zo breed aansloeg en in meer dan 40 talen is vertaald. Het was haar zuster Agnès de Jésus die de autobiografie uit een drietal manuscripten heeft samengesteld en bewerkt.
In het boek verhaalt Theresia hoe de liefde haar roeping werd, en hoe de kleine weg haar spiritualiteit vormde. Ze adviseerde de lezer om altijd eenvoudig en kinderlijk gehoorzaam te blijven. Genade zou vooral aan de kleinen toekomen. De natuurlijke onschuld van kinderen zette ze af tegen de zondige en goddeloze wereld van volwassenen. Niet in de laatste plaats bad zij voor lauwe en 'onheilige' priesters, wat blijkbaar een probleem vormde. Een jonge seminarist vroeg haar eens zich aan zijn zielenheil te willen wijden. Na dit invloedrijke werk verschenen nog tal van andere boeken over Theresia, wat de raderen in Rome voor haar heiligverklaring een paar tandjes harder deed draaien.

Zalig- en heiligverklaring(en)
Op 29 april 1923 werd Theresia zalig verklaard.
Haar heiligverklaring volgde op 17 mei 1925 met de bul Vehementer exultamus hodie van paus Pius XI. Ze werd de patrones van missionarissen en het missiewerk. Ze is ook beschermheilige van Frankrijk en Rusland. Als heilige wordt Theresia van Lisieux afgebeeld als karmelietes die een crucifix en rozen tegen de borst houdt, naar een bekende uitspraak van haar: "Ik wil het rozen [= zegeningen] laten regenen op aarde".
- Over Theresia van Lisieux zei Titus Brandsma (1881-1942): "Veelal verwacht men van een heilige iets bijzonders, iets dat van het gewone afwijkt, iets dat men de poëzie van een heiligenleven zou kunnen noemen. En nu ziet men het zo prozaïsch gewoon, dat men er uiterlijk de heilige niet in ziet. Maar dat is juist de ware heiligheid".
- In 1997 werd Theresia, als derde vrouw in de geschiedenis, door paus Johannes Paulus II tot kerkleraar uitgeroepen.
- In 2015 verklaarde paus Franciscus de ouders van Theresia, Louis Martin en Marie-Azélie Guérin heilig.

Materiële cultuur

Rol fotografie
Van Theresia van Lisieux zijn 47 foto's bewaard, wat uitzonderlijk veel is voor een 19e-eeuwse heilige. 41 van deze foto's werden in de Karmel van Lisieux genomen door Céline Martin, een zus van Theresia die in 1894 was ingetreden. Zij nam bij haar intrede een fotocamera mee en documenteerde in de loop der jaren het leven in de Karmel met honderden foto's.

Bronnen en literatuur

Literatuur: Tegelse Courant. Nieuwsblad voor Tegelen, Steyl, Belfort en omstreken. (do. 15-8-1996); Dagblad De Limburger; vrijdag 11-10-1996; pag.3; 
Website: Wikipedia, de vrije encyclopedie -De heilige Theresia van Lisieux.
Overige Bronnen: PJMI  VKVL  64a;  KDC BiN diskw.-dossier Tegelen, Theresia van Lisieux

  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.