Trier, H. Rok; Christus

Cultusobject: H. Rok; Christus Open Street Maps
Datum: Het gehele jaar
Periode: 1512 - heden
Religieuze context: Christelijk
Locatie: St. Petrus Dom
Adres: Domplatz Trier
Gemeente: Trier
Provincie:
Bisdom: Trier
Samenvatting:

De bedevaart naar de Heilige Rok in Trier bestaat sinds 1512. In de 19e eeuw, in het bijzonder rond het jubileumfeest van 1844 was deze bedevaart ook voor Nederlandse katholieken belangrijk. Sindsdien bezoeken Nederlanders de H. Rok wanneer die zeer onregelmatig, eens in de zoveel jaar, voor bedevaartgangers wordt uitgesteld. De laatste keer was dat in 2012.

Auteur:
Illustraties:
Topografie
Cultusobject

- De reliek van de Heilige Rok heet stukken te bevatten van de zogenaamde Tunica Christi, het lijfgewaad dat Christus zou hebben gedragen gedurende zijn kruisweg voorafgaande aan zijn kruisiging. In het evangelie van Johannes ((Joh 19: 23-24) wordt die tunica beschreven als zijn zonder naad, als een uit één stuk geweven kledingstuk. De soldaten zouden toen het kledingstuk onderling hebben verdeeld. Vandaar dat de H. Rok van Trier het kledingstuk van Christus een gereconstrueerd kledingstuk is met daarin stukken van het 'origineel' opgenomen. Waar die zogeheten originele stukken dan vandaan komen is weer een andere kwestie. Voor veel van de oudste Christelijke relieken is geen enkele zekerheid te geven over de herkomst. Modern onderzoek leverde geen eenduidige datering op.
- Volgens de overlevering zou Helena de moeder van keizer Constantijn de Grote deze stukken omstreeks 330 aan de kerk van Trier hebben geschonken.
- Of de reliek echt is of niet, speelde in de moderne cultus nauwelijks meer een rol. Het kledingstuk zonder naad wordt nu vooral vanwege zijn religieuze symboliek gewaardeerd: als zinnebeeld voor de eenheid van de kerk.

Verering

- Vanaf 1196 was de reliek ingemetseld in het hoofdaltaar van de Dom. In april 1512,  vanwege de in Trier gehouden rijksdag onder keizer Maximiliaan I, voor het eerst, gedurende 23 dagen, aan het publiek ter verering getoond. Naar verluid kwamen er toen tegen de 100.000 pelgrims daarvoor naar Trier. Daarop werd een toning ingesteld die voortaan om de zeven jaar zou plaatsvinden, zoals het geval is met meer belangrijke relieken van heiligdommen in het Maas-Rijn gebied (vgl. Aken, Maastricht, Kornelimünster).
- In de 17e en 18e eeuw werd de zevenjaarlijkse toning geregeld langdurig door oorlogen onderbroken en werd de Rok om veiligheidsredenen ook op andere plaatsen (o.m. Würzburg, Bamberg, Augsburg) bewaard.
- In 1810 keerde de Rok definitief weer in Trier terug en werd er direct een toning gehouden waar 200.000 mensen op afkwamen, naar een schatting door de kerk zelf.
- Een volgende toning was in 1844, het werd een internationale katholieke 'triomf' die een miljoen bedevaartgangers trok. Door de opleving van het katholicisme in Duitsland en Nederland, wilden ook uit dat laatste land katholieken naar Trier. In beide landen werd het heropleven van bedevaarten en processies door protestanten en hun overheid gevreesd. Het bracht in Nederland ook politiek-bestuurlijke commotie en zorgen met zich mee. Vanwege het succes van de Rok-cultus werd gevreesd voor een stimulerend effect op katholieken in Nederland die in 1845 hun vijfde eeuwfeest van het Mirakel van Sacrament in Amsterdam groots wilden gaan vieren.

Bronnen en literatuur
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.
 
<<< /a>