Olburgen, Dorothea (Dora) Visser

Cultusobject: Dorothea (Dora) Visser Open Street Maps
Datum: 12 juli; 29 september; gehele jaar
Periode: 1965 - heden
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Kerkhof van de parochie St. Willibrord
Adres: Olburgseweg 2, 7225 NB Olburgen;
Gemeente: Steenderen
Provincie: Gelderland
Bisdom: Utrecht
Samenvatting:

De verering van Dorothea Visser (1819-1876) die tijdens haar leven de stigmata zou hebben ontvangen, is begonnen in 1965. Individuele bezoekers komen voor gebedsverhoring naar haar graf te Olburgen.

Auteur: José Eijt / PJM
Illustraties:
Topografie - Olburgen is een dorp, gelegen achter de IJsseldijk tegenover Dieren. Het kerkhof van de parochie St. Willibrordus, naast de kerk aan de Olburgseweg, is de plaats waar het graf van Dorothea Visser is gesitueerd. Voor het graf staat een houten knielbank.
Cultusobject - Het graf van Visser functioneert als vereringsobject. Op het grafkruis staat vermeld: 'R.I.P. Hier rust Dorothea Visser, geboren te Gendringen 29 sept. 1819, overleden te Olburgen 12 juli 1876. 33 jaren lang tot aan haar dood droeg zij de wondeteekenen des Heeren in haar lichaam'. Op het kruis is ook een plantentak afgebeeld.
Verering

- De verering van Dorothea (Dora) Visser kwam op gang nadat de journalist Bert Kerkhoffs in 1965 in het dagblad De Gelderlander aandacht had besteed aan het leven van deze vrouw, die 33 jaren lang Christus' wondetekenen zou hebben gedragen. Vanaf dat moment kwamen er geregeld bezoekers naar haar graf in Olburgen bij Doesburg. Er werd een stichting 'Vrienden van Dora Visser' in het leven geroepen die ijvert voor haar zaligverklaring en die door middel van publicaties bekendheid wil geven aan haar leven. De carmeliet Emile Gemmeke houdt zich sindsdien met de voorbereiding van een eventuele zaligverklaring bezig.
- Dorothea Visser werd in 1819 geboren in Gendringen als dochter van een dagloner. Ze raakte op twaalfjarige leeftijd aan haar rechterbeen zodanig gewond dat lopen vrijwel onmogelijk werd. Vijf jaar later kreeg ze een verlamming aan de urinewegen. Bidden, lijden en vasten werden toen belangrijk in haar leven. Eind 1843 zou ze voor het eerst de stigmata hebben ontvangen, die tot aan haar overlijden in 1876 nog vele malen terugkeerden. Gedurende een jaar kreeg zij elke vrijdag de wondetekens, later alleen op Goede Vrijdag en de Kruisfeestdagen (3 mei en 14 september). Er zouden op haar voorspraak genezingen hebben plaatsgevonden. Hierdoor en via preken van redemptoristen kreeg Dora Visser in Gendringen en omstreken een naam van heiligheid, maar zij riep tevens kritische vragen op. Haar huisarts bezorgde haar bekendheid door in 1844 een verdediging van haar ervaringen in brochurevorm uit te geven.
- Het is ondertussen duidelijk geworden dat de grote bekendheid rond de stigmata van Anna Katharina Emmerich (in het over de Duitse grens gelegen plaatsje Dülmen, niet ver van Olburgen) in de eerste helft van de 19e eeuw, sterke invloed heeft gehad op de persoon Dora Visser en het totstandkomen van haar stigmata.
- In 1853 werd Antonius Kerkhof biechtvader van Dora Visser. Hij raakte van haar heiligheid overtuigd en hield een dagboek bij van de wonderbaarlijke gebeurtenissen in haar leven. Zijn pogingen Dora's heiligheid openlijk te verkondigen, werden door de aartsbisschop van Utrecht niet gewaardeerd en leidden in 1864 tot zijn overplaatsing naar Kloosterburen in Groningen. Dora Visser ging als huishoudster mee, en bleef bij hem toen Antonius Kerkhof in 1872 naar Olburgen werd overgeplaatst. Daar overleed zij in 1876.
- Kerkhofs aantekeningen over Dora Visser werden in 1965 verwerkt door de reeds genoemde journalist Bert Kerkhoffs, waarna haar verering begon. Gerichte publiciteit rond haar honderdste sterfdag en een tentoonstelling over haar leven in 1991-1992 zorgden opnieuw voor een toeloop van bezoekers naar Dora Vissers graf. Bij het graf werd een gebedsbank geplaatst. 
Bezoekers branden meegebrachte kaarsen en waxinelichtjes en leggen bloemen op het graf. Zij zijn afkomstig uit geheel Nederland en België, met name uit Brabant en Limburg. Er zijn geen speciale feestdagen al is er wel een verhoogde belangstelling omstreeks 29 september en 12 juli, de geboorte- en sterfdag van Dora Visser. De meeste bezoekers komen individueel en zijn veelal boven de vijftig. Er komen zowel vrouwen als mannen, waarbij mannen meestal met hun vrouw of moeder meegaan. Een aantal gebedsverhoringen is reeds gemeld.
- Het bebloede mutsje van Dora Visser dat tot circa 1965 nog op de pastorie berustte, is sindsdien in het Katholiek Documentatie Centrum te Nijmegen ondergebracht.
- Op 22 maart 2005 is door aartsbisschop Simonis een speciale tijdelijke diocesane rechtbank geinstalleerd welke gaat onderzoeken of de 'wonderbaarlijke genezing' van een invalide man in 1999 daadwerkelijk op een bovennatuurlijk wijze is geschied en op voorspraak van Dorothea Visser. Dit kerkelijke onderzoek werd op 27 februari 2013 afgerond, waarna het dossier naar Rome ie gestuurd. Als daar ook het wonder medisch onverklaarbaar wordt geacht, zou binnen een paar jaar zalig verklaring mogelijk zijn.
 

Materiële cultuur

- 1 prentje met afbeelding van Dorothea Vissers portret in ovalen lijst; 2 prentje met afbeelding van Dorothea Vissers' grafsteen te Olburgen; 3 bidprentje van Dorothea Visser met aan voorzijde afbeelding van het H. Hart en de tekst: 'Zoet Hart van Jezus Wees mijne Toevlucht'; 4 B. Wieggers s.m.a., Dorothea Visser. Gestigmatiseerde. Een godsgeschenk in onze dagen? (Leuvenheim 1994 ).

 

Bronnen en literatuur

Archivalia: Olburgen, parochiearchief St. Willibrordusparochie. Nijmegen, Katholiek Documentatiecentrum: verzameling Dorothea Visser. Utrecht, Rijksarchief in Utrecht: archief van het aartsbisdom Utrecht, correspondentie Zwijsen; collectie Rijsenburg, inv. nr. 916, brochure Te Welscher.
Tekstuitgaven: [Kerkhoff, Antonius], De gestigmatiseerde Dorothea Visser [= teksteditie van Aanteekeningen, enz. op het leven van Dorothea Vis[s]er gestigmatiseerde te Gendringen † 12 juli 1876] (Olburgen: Stichting Vrienden Dora Visser, 1996).
Literatuur: J.B. te Welscher [= Dorothea Vissers' huisarts], De gewondmerkte van Gendringen (Gendringen 1844); J.W.H. Mali, 'Wondere wonden. Enige bemerkingen over stigmatisatie naar aanleiding van 'de gewondmerkte van Gendringen', Dorothea Visser (1819-1876)', in: Jaarboek Katholiek Documentatie Centrum (Nijmegen 1977), p. 55-70; Angelo Vergeer, 'Bloedvlekken in de vorm van een doornenkroon', in: De Telegraaf, 17 februari 1990; Sjak Jansen, 'De vele raadsels rond Dora Visser', in: Algemeen Dagblad, 17 oktober 1990; Ton van der Werf, 'Groeiend aantal mensen bezoekt graf zieneres', in: De Gooi en Eemlander, 5 april 1991; Bert Kerkhoffs, Het mysterie Dora Visser. Een Oost-Gelderse gestigmatiseerde, heilige of hysterica? (Doesburg: Rabeling, 1991) uitgave in het kader van de gelijknamige tentoonstelling in museum 'De Roode Tooren' te Doesburg, 25 oktober 1991 t/m 5 januari 1992; Emile Gemmeke, Vaderlandse vromen. Over Nederlandse heiligen en (kandidaat-)zaligen (Utrecht: Secr. r.k. Kerkgenootschap Nederland, 1993) p. 25, Dora Visser wordt hier genoemd als een mogelijke Nederlandse zalige; Rik Nijland, 'Hier rust Dorothea Visser, heilige in de maak', in: de Volkskrant, 22 maart 2005; Willem Bouwman, 'Dora Visser op weg naar 'zaligheid'', in: Nederlands Dagblad, 26 maart 2005, p. 7; Peter Nissen, ‘Het zalig lijden van Dora Visser (1819-1876)’, in: Charles Caspers e.a. red., Heiligen en hun wonderen (Budel: Damon, 2007) p. 103-117; Jan Peeters, 'Wordt Dora Visser de volgende Nederlandse zalige?, in: Katholiek Nieuwsblad, 15 maart 2013, p. 4-5; Peter Jan Margry, Vurige Liefde. Het geheim van het Bloedig Bruidje van Welberg (Amsterdam: Prometheus, 2021) p. 103-111.
Overige bronnen: KDC BiN-dossier Olburgen; Meertens Instituut volkskundige vragenlijst 64a (1993); NOS, beeldbandarchief: Van gewest tot gewest, reportage van Jacqueline Thijssen over 'Het mysterie Dora Visser', uitzending van 16-10-1991; de film 'Een leven in liefde geleden' over Dora Visser van de cineasten Floris Wolvetang en Tino Goedings uit 1996-1997
 

  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.
 
<<< /a>