- Hinkelenoord (Hinclenoirde, verder Inkelenoort, Heynkesoert etc.) is een voormalig dorp dat gelegen was in het zuidoostelijke deel van wat later het Verdronken Land van Zuid-Beveland is gaan heten. Het wordt gesitueerd op de drassige weidegronden ten noorden van de Hogerwaardpolder en ten zuidoosten van de Kreekraksluizen, op het grondgebied van de huidige gemeente Reimerswaal. Het dorp is echter archeologisch niet gedetermineerd en de precieze ligging is omstreden. Zo zijn er stemmen die het dorp situeren binnen de huidige grenzen van de provincie Noord-Brabant, op het grondgebied van de gemeente Woensdrecht, waar de rond 1683 op het water teruggewonnen polder Oud-Hinkelenoord gelegen is. In de literatuur, Van der Aa (1844) voorop, wordt het dorp ook vaak verward met het dorp Nieuwkapelle dat een zelfstandige parochie was, gelegen ten zuiden van Kruiningen in de Hinkelenpolder of Onser Vrouwenpolder.
- Hinkelenoord wordt voor het eerst in 1248 als parochie vermeld en behoorde toe aan het kapittel van Oudmunster te Utrecht. Het patrocinium is niet bekend. Reeds in 1479-1480 had de parochie te lijden van een overstroming. Het dorp werd na de stormvloeden van 1530 en 1532 herdijkt maar verdween in 1570 voorgoed in de golven.
- De verering van 'O.L. Vrouw van Hinkelenoord' moet niet op deze plaats maar in ⟶ Reimerswaal worden gelocaliseerd.
 

- Vermoedelijk was het vereringsobject een wonderdadig kruisbeeld of een kruisreliek.
 

- Van de H. Kruiscultus is niet meer bekend dan de vermelding van een tweetal opgelegde bedevaarten: de ene was een zoen overeengekomen tussen 1350-1360 te Gent 'ten heleghen cruce ten Inkelenoort', de tweede een strafbedevaart opgelegd op 18 juli 1483 te Goes, naar het 'heiligen cruce tot Inkelenoort', vanwege brandstichting in een zoutkeet. 
- In het jaar 1500 schonk Jacomine, de vrouw van timmerman Pieter Gieliss, bij testament de helft van haar 'ryem' (riem/gordel) aan 'den heyligen Cruce in Hinckelenoort'. De andere helft gaf zij aan O.L. Vrouw in de Zon van ⟶ Bergen op Zoom.

 

Archivalia: Goes, gemeentearchief: voorboden boeken, inv. nr. 5, opgelegde bedevaart 1483.
Tekstedities: P.M. Grijpink, Register op de parochiën altaren, vicarieën en de bedienaars zooals die voorkomen in de middeleeuwsche rekeningen van den officiaal des aartsdiakens van den Utrechtschen dom, dl. 1 (Amsterdam: C.L. van Langenhuysen, 1914) p. 58-59; J.G.C. Joosting en S. Muller, Bronnen voor de geschiedenis der kerkelijke rechtspraak in het bisdom Utrecht in de middeleeuwen I, dl. 2 ('s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1915) p. 148.
Literatuur: J. Ermerins, Eenige Zeeuwsche oudheden, uit echte stukken opgeheldert en in het licht gebragt; behelzende een beschryving van het Eiland Zuidbeveland in het gemeen, en het verdronken Zuidbeveland in het byzonder (Middelburg: wed. Willem Abrahams, 1793) p. 142-143, 207; A.J. van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, dl. 5 (Gorinchem: Jacobus Noorduyn, 1844) p. 616-618; S. Muller, Geschiedkundige atlas van Nederland. De kerkelijke indeeling omstreeks 1550, tevens kloosterkaart, dl. 1 ('s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1921) p. 148; Korneel Slootmans, 'De hoge Lieve Vrouw van Bergen op Zoom', in: Jaarboek De Ghulden Roos 26 (1966) p. 179, schenking riem in 1500; C. Dekker, Zuid-Beveland. De historische geografie en de instellingen van een Zeeuws eiland in de middeleeuwen (Assen: Van Gorcum 1971), met overzichtskaart; L.J. Abelmann, C. van Heel, H. Uil, 'Strafbedevaarten in Zeeland', in: Bulletin van de Werkgroep Historie en Archeologie onder auspiciën van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen 21 (zomer 1974) p. 62; Jan van Herwaarden, Opgelegde bedevaarten (Assen-Amsterdam: Van Gorcum, 1978) p. 639, 695, 732; Encyclopedie van Zeeland, dl. 2 (Middelburg: Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, 1982) p. 49; Schatten uit de Schelde. Gebruiks- en siervoorwerpen uit de verdronken plaatsen in de Oosterschelde (Bergen op Zoom: tentoonstellingscatalogus Markiezenhof, 1987) p. 7 e.v. [met overzichtskaarten]; R.M. van Heeringen, A.M. Koldeweij, A.A. Gaalman, Heiligen uit de modder. In Zeeland gevonden pelgrimstekens (Zutphen: Walburg Pers, 1987) p. 21.
Website: https://www.zeeuwseankers.nl/verhaal/verdronken-devotie-van-hinkelenoord.
Overige bronnen: KDC BiN-dossier Hinkelenoord.