Klimmen, O.L. Vrouw Rosa Mystica / Z. Padre Pio

Cultusobject: O.L. Vrouw Rosa Mystica / Z. Padre Pio Open Street Maps
Datum: Geen specifieke dag
Periode: 1980 - ca. 2000
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Particuliere woning
Adres: Overheek 2, 6343 PC Klimmen
Gemeente: Voerendaal
Provincie: Limburg
Bisdom: Roermond
Samenvatting: De cultus rond O.L. Vrouw Rosa Mystica en, in mindere mate, Padre Pio is ontstaan uit privédevotie en niet formeel kerkelijk bevestigd. De verering is sinds 1980 uitgegroeid dankzij de verwerving van een 'door Maria zelf' ingezegend kopiebeeld van de Rosa Mystica uit Montichiari en een effectieve organisatie van groepsgewijze gebedsnovenen. Daartoe werd het beeld - een 'pelgrimerende' madonna - tijdelijk ook in vele andere particuliere huizen in Zuid-Limburg uitgesteld. Omstreeks het jaar 2000 hield deze huisdevotie op te bestaan.
Auteur: Peter Jan Margry
Illustraties:
Topografie - De particuliere woning van de familie Lemlijn waarin de devotie is gevestigd staat aan het begin van de straat Overheek, nabij het hoogste punt van het Zuid-Limburgse dorpje Klimmen. Een Rosa Mysticabeeld is geplaatst in de voorkamer van het huis, nabij het raam en naast de zitbank. Daar heeft het een vaste plaats waar bezoekers het komen vereren. Het beeldje van Padre Pio staat er niet bij opgesteld, maar heeft elders in het huis een plaats.
- Met enige regelmaat werd het beeld eind jaren tachtig voor het rozenkransgebed naar de romaanse parochiekerk van Klimmen overgebracht.
- Kenmerkend is dat dit beeld tevens een 'reizende' Rosa Mystica is; het wordt regelmatig 'uitgeleend' voor rondtochten in Zuid-Limburg teneinde het groepsgewijs in een wisselende opstelling bij particulieren in huis te kunnen vereren.
Cultusobject - De cultus rond de Rosa Mystica in Montichiari (It.) is ontstaan na een 'algemene oproep' in 1947 (herhaald in 1966) door Maria aan zieneres Pierina, een ziekenzuster. Maria droeg daarbij een boodschap van gebed, offer, boete en bekering uit. De verschijningen en boodschappen in respectievelijk Montichiari en Fontanelle leidden sindsdien tot vele wonderen en bloedtranen aan deze rondreizende 'pelgrim-madonna'. De achtergrond zou zijn om de mensen via de genoemde boodschap weer tot Jezus te leiden. Maria gaf tevens de opdracht om afbeeldingen van haar te verspreiden en, tot eerherstel van het geloof, overal in de wereld in (particuliere) huizen te laten plaatsen. De kerkelijke bevestiging van de cultus is echter uitgebleven. De boodschappen raakten niettemin met behulp van duizenden kopiebeelden over de gehele wereld verspreid, zoals ook in ⟶ Stein, Voerendaal, Beverwijk, Olsberg (D) en in de Belgische plaatsen Hamont, Maasmechelen, Montenaken, Postel en Sint Huibrechts.
- De capucijn Padre Pio (1887-1968) woonde het grootste deel van zijn leven in het klooster Maria della Grazie in het Zuid-Italiaanse stadje San Giovanni Rotondo. In 1918 ontving hij voor het eerst de wondetekenen (stigmata) van Christus aan handen, voeten en linkerzijde. Zijn faam groeide hierdoor voortdurend. Vanwege controverses over zijn persoon zou het tot 1968 duren voordat er pauselijke goedkeuring werd verleend aan de door Pio gestichte gebedsgroepen. Hij leidde een actief leven en stichtte onder meer een groot ziekenhuis naast zijn klooster. Zijn graf is een belangrijk bedevaartoord geworden. Sindsdien getuigen wereldwijd personen dat zij een verschijning van Pater Pio hebben gezien en/of een persoonlijke opdracht van hem hebben gekregen (vgl. ⟶ Berlicum; ⟶ Tilburg). De vele wonderbaarlijke verhalen over Pater Pio nog tijdens zijn leven (onder meer met betrekking tot zijn contacten met de visionnaire 'Mamma Rosa' uit San Damiano) hebben binnen de katholieke kerk geleid tot een verdeling van geesten: enerzijds vereerders, al dan niet verenigd in gebedsgroepen, anderzijds sceptici die afwijzend staan tegenover zijn verering. Desondanks werd Padre Pio op 2 mei 1999 zaligverklaard.
- Het primaire cultusobject is een gipsen beeld (70 cm hoog) van de Rosa Mystica. Het is een exemplaar (nr. B 1134) van een serie van 39 productiebeelden die in Fontanelle (It.) werden gemaakt. Ze zouden op 6 september 1980 gezamenlijk op de trap naar de bron in Montichiari door Maria zijn gezegend. Het beeld is aan de onderzijde voorzien van een tekst en beschikt over een bijbehorend authenticiteitsdocument en gebruiksrichtlijn (o.m. bijhouden van een 'pelgrimsboek'). Het beeld is voorzien van een metalen kroon (ø 13 cm) die werd geschonken naar aanleiding van een gebedsverhoring. Het beeld is bekleed met een blauwe mantel.
- Een koperen souvenirbeeldje (ca. 25 cm hoog) van Padre Pio, gekocht tijdens de bedevaart van 1973 door dochter Maria Lemlijn in San Damiano, fungeert als toegevoegd cultusobject. Het beeldje staat op de schoorsteen in de woonkamer. In de hal hangt nog een foto van Pio, die de familie Lemlijn van het klooster in San Giovanni Rotondo heeft ontvangen.
Verering

Het begin
- De origine van de cultus van Klimmen ligt bij de genezing in 1974 van mevrouw Lemlijn van kanker. Eind 1973 was haar oudste dochter, Maria, op bedevaart naar het Italiaanse Mariaheiligdom --> San Damiano geweest, alwaar ze van zieneres 'Mamma Rosa' een stuk stof had meegekregen dat die middag tijdens een verschijning door O.L. Vrouw was ingezegend en dat ze bij haar moeder onder het hoofdkussen moest leggen. Tevens kocht ze daar het bovengenoemde koperen beeldje van Padre Pio, vanwege de verbinding van dit Mariaheiligdom met deze gestigmatiseerde. Op 11 juli 1974 hoorde mevrouw Lemlijn een stem van Maria, terwijl de wind opstak: 'sta maar op je bent niet ziek'. De volgende dag bleek zij genezen en de geconsulteerde arts constateerde dat behandeling niet meer nodig was. Drie dagen later volgde nog een visioen van Pio die in Limburgs dialect tegen de echtgenoot zei: 'maak je niet ongerust ze is nu echt genezen'. Uit dank toog het echtpaar gezamenlijk op bedevaart naar San Damiano en Montichiari. Lemlijn wilde graag 'iets terugdoen voor Maria'. In 1980, bestelde hij een Rosa Mysticabeeld bij zieneres Pierina Gilli in Montichiari. De zieneres had bepaald dat hij zo'n beeld mocht meenemen.
- J.L. (Lei) Lemlijn (1913-2003) en zijn vrouw Finie Lemlijn-Linden (1919-2010) vormen een gezin met zeven kinderen. Voor zijn pensionering was hij werknemer bij de DSM. Hij is op kerkelijk terrein voortdurend actief geweest en heeft na zijn pensionering gedurende 18 jaar Kevelaerbedevaarten georganiseerd vanuit Zuid-Limburg. Daarvoor kreeg hij op 24 april 1994 de pauselijke onderscheiding 'Bene merenti'. Zijn devotionele ervaring had ook invloed op zijn kerkelijke werkzaamheden: bij de bustochten naar Kevelaer bijvoorbeeld wilden de deelnemers liefst bij hem in de bus zitten en wilden zij dat hij alleen de rozenkrans zou voorbidden. Een rouleersysteem voor de bussen bleek daarom nodig.

De noveendevotie
- Sinds het Rosa Mysticabeeld in het huis aan Overheek staat, is er sprake van een soort devotioneel 'open huis' en kunnen vereerders, in de regel op afspraak, daar terecht voor de verering van de Rosa Mystica; er zijn geen specifieke vereringsdagen. Met name vanaf omstreeks 1980 werden er regelmatig groepsgewijze noveengebeden bij de familie thuis gehouden. Een enkele keer waren er zelfs 150 personen, verspreid over het gehele huis. Daarnaast werd het beeld ook een rondreizende madonna die 'besteld' kan worden. De belangrijkste getuigenis van de intensieve noveendevotie vormen de zes cahiers over de periode 1980-1989 met daarin foto's en handtekeningen van degenen die het beeld aan Overheek kwamen bezoeken en van de locaties waar het beeld heeft gestaan. Deze 'pelgrim-madonna' werd namelijk regelmatig bij particuliere gebedsbijeenkomsten zoals in Berg en Terblijt, Elsloo, Bocholtz, Hoensbroek, Hulsberg, Obbicht, Ransdaal, Schimmert, Schinveld en Schaesberg uitgesteld. In Zuid-Limburg zijn ondertussen vrijwel alle dorpen of parochies aangedaan. Waar het beeld eens in huis was uitgesteld, deed en doet men graag een beroep voor een volgende keer.
- De bedevaartgangers die een bezoek brengen aan het huis te Klimmen zijn grotendeels afkomstig uit Zuid-Limburg, in de tweede plaats uit de Belgische Voerstreek en Midden-Limburg en tenslotte zijn er enkelen die uit de rest van Nederland komen. Genezingen en bekeringen zijn op voorspraak van deze Maria geclaimd en sommige begunstigden gaven naar aanleiding daarvan geschenken of donaties. In 1981 zei een vrouw uit Sittard van kanker genezen te zijn.
- Verder is tussen ongeveer 1986 en 1990 in oktober, de rozenkransmaand, een noveengebed in de parochiekerk gehouden. Die dagen werd de kerk in de regel door zo'n 100-150 vereerders bezocht. Lemlijn bad daarbij voor. Zijn persoon is in de devotie van centraal belang gebleven. Dat bleek opnieuw toen een jaar later de pastoor het voorbidden van hem overnam en de noveen anders uitvoerde, waarop het animo snel terugliep.
Een tijdlang is de passionist Paul Brouwers (†1990; vgl. ⟶ Stein, Neumann) van het klooster Maria Hoop in Koningsbosch als geestelijk leidsman aan de cultus verbonden geweest. Hij bezocht een aantal jaren de familie en het beeld zeer frequent.
- Bij deze verering speelt Padre Pio ook een rol, zij het meer op de achtergrond. Het beeld van de Rosa Mystica gaat bij de rondtochten in de regel vergezeld van het in 1973 gekochte beeldje van Padre Pio. De verbinding van Klimmen met Padre Pio blijkt ook uit de contacten die bestaan met zieneres Elisabeth Sleutjes van het Mariaheiligdom in ⟶ Berlicum. Op 8 september 1983 zou pater Pio namelijk aldaar een boek hebben gezegend dat Lemlijn per ongeluk in Berlicum had achtergelaten. Enkele vereerders hebben zelfs, vanwege de genezing in 1974, op eigen kosten in de tuin van Overheek een kapel willen bouwen ter ere van Padre Pio. De familie vond dit echter een te grote inbreuk op de privacy en heeft dit initiatief niet gesteund.
- Zijn gevorderde leeftijd weerhoudt de heer Lemlijn er sinds 1996 van om zelf nog actief novenen te houden en de verering van de Rosa Mystica te blijven propageren. In de laatste jaren van de 20e eeuw is daarom het aantal wekelijkse bezoekers aan huis tot zo'n tien personen teruggelopen, voornamelijk vrouwen. Zij komen met name voor genezing. Wel wordt Lemlijn veel via de telefoon gevraagd om voor de tussenkomst van Maria te bidden. 
- Omstreeks het jaar 2000, werd het vanwege zijn hoge leeftijd voor Lemlijn niet meer goed mogelijk de devotie in huis in stand te houden en hield het huisheiligdom op te bestaan.

Materiële cultuur - Ex-voto's: 1 als votiefgeschenk van een bekeerling werd omstreeks 1994 een echte roos (16 cm lang) geschonken die geheel in een goudbad werd gedompeld; 2 het kroontje op het beeld werd eveneens omstreeks 1994 uit dankbaarheid geschonken.

Devotioneel drukwerk
- Prentjes: 1 een kleurenfoto (9 x 12 cm) van het cultusbeeld met vier kaarsen ervoor werd in de jaren tachtig verspreid als 'prentje'; 2 er zijn kleurenprentjes verkrijgbaar met op de voorzijde een foto van Maria Rosa Mystica en op de achterzijde gebeden tot haar ('Met kerkelijk imprimatur', maar zonder nadere gegevens; 12 x 7 cm); 3 verder ook fotovouwprentjes van pater Pio (7 x 5 cm) met foto, stofreliek en gebeden (impr. Valentino Vailati, Manfredonia, 12/3/1971; 11 x 7,5 cm), in het Nederlands en een in het Italiaans uitgegeven door de capucijnen in San Giovanni Rotondo.
Bronnen en literatuur Archivalia: Klimmen, archief Lemlijn: stukken m.b.t. de Rosa Mysticaverering.
Literatuur: S.L. Zimdars-Swartz, Encountering Mary. Visions of Mary from La Salette tot Medjugorje (New York: Avon, 1992) p. 92-123, over San Damiano; Gottfried Hierzenberger & Otto Nedomansky, Erscheinungen und Botschaften der Gottesmutter Maria. Volständige Dokumentation durch zwei Jahrtausende (Wenen: Pattloch Verlag, 1993) p. 329-340, over Rosa Mystica; Marcel de Veen, 'Lei Lemlijn uit Klimmen stopt met organiseren bedevaart', in: Brabants Dagblad, 19 maart 1994; Leon Jeurissen, 'Organisator stopt na twintig jaar de laatste bedevaart', in: Limburgs Dagblad 3/4 mei 1994, p. 7 en 9.
Overige bronnen: KDC BiN-dossier Klimmen.

  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.