Assendelft, H. Odulphus |
||
Cultusobject: | H. Odulphus | Open Street Maps |
---|---|---|
Datum: | 12 juni | |
Periode: | Middeleeuwen (?) - 17e eeuw | |
Religieuze context: | Christelijk | |
Locatie: | Parochiekerk van St. Odulphus | |
Adres: | Dorpsstraat 570, 1566 BZ Assendelft | |
Gemeente: | Zaanstad | |
Provincie: | Noord-Holland | |
Bisdom: | Haarlem | |
Samenvatting: |
De reeds bestaande cultus van Odulphus werd in Assendelft in 1654 sterk bevorderd door de genezing van een negenjarig meisje van haar doofheid. |
|
Auteur: | Peter van Dael | |
Illustraties: | ||
Topografie |
- Het dorp Assendelft, waarvan de bevolking lang voor meer dan 50% uit katholieken bestond, ligt in het polderland boven het IJ. |
|
Cultusobject |
- Odulphus († na 854) werd geboren in de tweede helft van de 8e eeuw als zoon van een Frankische edelman uit Oirschot. Na zijn priesterwijding was hij enige tijd verbonden aan de eigenkerk van zijn familie. Daarna werd hij monnik in Utrecht. Vanuit Utrecht heeft hij een aantal jaren onder de Friezen gewerkt. |
|
Verering |
- De verering van Odulphus verspreidde zich vanuit Utrecht, maar misschien ook via het benedictijnerklooster van ⟶ Stavoren, dat door Odulphus was gesticht. |
|
Materiële cultuur |
Odulphuskerk Assendelft: 1 een beeld van de patroonheilige; 2 verder is er een houten reliëf uit het tweede kwart van de 17e eeuw, afkomstig van de preekstoel, dat de heilige Odulphus toont met in zijn rechterhand zijn drinknap en in de linkerhand een staf met een vlam (?), verwijzend naar de brand in zijn cel waarbij zijn staf ongedeerd bleef; 3 ook is er het rechterpaneel van een geschilderd drieluik uit het midden van de 17e eeuw; het toont Odulphus in kazuifel, in zijn linkerhand een staf, op de achtergrond een kerkje in een landschap; 4 Odulphus in kazuifel met als attribuut een open boek, staande in een berglandschap, komt met andere figuren ook voor op een vergulde zilveren kelk uit het tweede kwart van de 17e eeuw; 5 verder is Odulphus tezamen met andere figuren te zien op een vergulde zilveren monstrans uit 1643 van de hand van Pieter Bagijn (Haarlem); hij is gekleed in superplie en stola en heeft als attributen een nap en een staf. |
|
Bronnen en literatuur |
Archivalia: Zaanstad, gemeentearchief. Literatuur: H.F. van Heussen, Batavia sacra (Brussel: Foppens, 1714) dl. 1, p. 108, dl. 2, p. 380; H.F. van Heussen, Historia episcopatuum foederati Belgii , dl. 2 (Leiden: Christianus Vermey, 1719) p. 62-63; H.F. van Heussen, Oudheden en gestichten van Kennemerland, Amstelland, Noordholland, en Westvriesland etc., dl. 1 (Leiden: Christiaan Vermey, 1721) p. 378-383 = H.F. van Heussen, Kerkelyke historie en outheden der zeven vereenigde provincien etc. (Leiden: Haak, Luchtmans en Langerak, 1726) dl. 1, p. 143, dl. 4, p. 95-96; A.J. van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, dl. 1 (Gorinchem: Jacobus Noorduyn, 1839) p. 371; J.A.F. Kronenburg, Neerlands heiligen in de middeleeuwen, dl. 5 (Amsterdam: F.H.J. Bekker, 1899) p. 43-54; P.P. Landsman, 'Assendelft: uit den plakkatentijd', in: Bijdragen voor de geschiedenis van het bisdom van Haarlem 29 (1905) p. 190-204; P.P. Landsman, 'De parochie Assendelft', in: Bijdragen voor de geschiedenis van het bisdom van Haarlem 30 (1906) p. 256-280; Th.M.P. Bekkers en E.H. Rijkenberg, Uit Hollands paradijs. De eigen heiligen en heilige plaatsen van het bisdom van Haarlem (Leiden: Sint Bavo, 1918) p. 56-60; W. Frijhoff, Les pèlerinages dans les Provinces-Unies. Ébauche d'inventaire et de problématique de recherches (Parijs-Sorbonne: ongepubliceerde licentiaatsverhandeling, 1969) inv. p. 37, D 17; J. de Boer, Assendelft. Mededelingen over de geschiedenis van een Hoge Heerlijkheid (z.p. 1982) p. 15, 68; J.Th.P. Helmerhorst, 100 jaar kerk 1889-1989: 1000 jaar Parochie H. Odulphus Assendelft ([Krommenie] 1988) p. 22. Overige bronnen: KDC BiN-dossier Assendelft; Stichting Kerkelijk Kunstbezit in Nederland dossier Assendelft. |
|
naar het KDC, voor aanvullingen en
commentaar. |