Baarsdorp, O.L. Vrouw

Cultusobject: O.L. Vrouw Open Street Maps
Datum: 15 augustus / geen specifieke datum
Periode: 19e eeuw (?) - ca. 1945 / 2007 - heden
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Put in de Zuiderbijlhoek; vanaf 2007: aan de Oostweg nabij ’s-Heer Arendskerke
Adres: Oostweg, ’s-Heer Arendskerke
Gemeente: Borsele
Provincie: Zeeland
Bisdom: Breda
Samenvatting:

De met Maria verbonden welput gold in de 19e en 20e eeuw als geneeskrachtig. Rondom de put ontstond een kleine regionale bedevaart voor Zuid-Bevelandse katholieken. In 2007 is vanwege de ruilverkaveling op enige afstand een nieuwe Vrouweput gegraven die als ecologisch-spirituele bezinningsplek een eigentijdse functie moet vervullen.
www.vrouweputje.nl

Auteur: Peter Sijnke; Peter Jan Margry
Illustraties:
Topografie en cultusobjet
- Het Mariaputje of Vrouweputje lag tot aan de herverkaveling van het gebied de Poel in de Zuiderbijlhoek nabij Baarsdorp (thans gemeente Borsele). Het was een zoete welput van ongeveer vijf bij drie meter. Bijzonder was dat de put, ook in heel droge zomers, altijd water bevatte. Bij de herverkaveling van het gebied is het putje rond 1975 verdwenen.
- Op basis van de aan de verering verbonden legende, mag men veronderstellen dat het om een Mariaverering ging.
- In 2007 werd vanwege de ruilverkavelingen een geheel nieuwe put gegraven, gevoed vanuit dezelfde waterader als de vroegere put. De nieuwe ligt op enkele honderden meters afstand, aan de Oostweg in ’s-Heer Arendskerke.
Verering

- Volgens een overlevering was er eens een Mariabeeld uit de hemel in de put gevallen. Een ander verhaal luidt dat dit beeld er tijdens de beeldenstorm was ingeworpen. In beide gevallen was dit reden genoeg om aan het water uit de put een geneeskrachtige werking toe te schrijven. Het zou met name open wonden, zwerende benen en huidziekten genezen. Nog in de 20e eeuw werden in de omgeving flesjes met water uit de Mariaput verkocht. Meestal stond er een ruw houten kruis, gemaakt van takken, bij de put.
- Vooral rond 15 augustus (Maria Hemelvaart) kwamen Zuidbevelandse katholieke families, met name uit Goes, te voet op bedevaart naar de put. Ook werden flesjes met water uit de put onder katholieken verspreid. Na de Tweede Wereldoorlog nam de belangstelling voor het putje af. Toch werd in die periode (zo omstreeks 1945) nog het volgende verhaal opgetekend: een (protestantse) vrouw met een zeer been vroeg haar zoon regelmatig water uit het Vrouweputje te halen. Ze streek het water op haar been en de pijn was dan voor de rest van de dag verdwenen. Toen de zoon dat beu werd en op zekere dag gewoon slootwater in zijn flesje deed, had de moeder dat onmiddellijk door, want het werkte niet! 
Hoewel Harthoorn meent dat deze welput vooral in de middeleeuwen een bekende bedevaartplaats moet zijn geweest, zijn daar geen bewijzen voor. In ieder geval in de 19e en 20e eeuw was het Vrouweputje object van verering.
- In de Nieuwe Zeeuwsche Courant van oktober 1921 staat een gedicht over de put afgedrukt van de hand van Pieter Boudens uit Kwadendamme.
- Als gevolg van de grote behoefte aan spirituele plaatsen in de 21e-eeuwse samenleving is in 2005 door de Stichting Vrouweputje het initiatief genomen om de voormalige 'wonderbron' op een eigentijdse wijze te doen herleven. Daartoe werd op tweede pinksterdag 28 mei 2007 de 'bezinningsplek het Vrouweputje' geopend. Door middel van de informatieborden worden bezoekers op de hoogte gebracht van de betekenis van de vormgeving van de ruimte en de symboliek van de planten, waarin men historie, ecologie en spiritualiteit probeert samen te brengen. Er worden cursussen en voordrachten gegeven over pelgrimage, vrouw en religie en ecologie. Rond Mariahemelvaart (15 augustus) is er processie. In 2008 zou die in Zeeuwse streekdracht worden gehouden, maar dat bleek organisatorisch te ingewikkeld.
 

Bronnen en literatuur Archivalia: Geen archiefbronnen bekend.
Literatuur: J.C. de Man, De vluchtbergen in Schouwen, de Bevelanden en Tholen (Middelburg: Altorffer, 1897) p. 89-91; Nieuwe Zeeuwsche Courant, oktober 1921; Provinciaal Zeeuwse Courant, 13 februari 1965; P.A. Harthoorn, Baarsdorp, Heerlijkheid, Poeldorp, Monument (Canterbury, 1986); A.M.J. Schutijser, De Lieve Vrouwtjes van Zeeland. Bedevaartplaatsen in Zeeland (Koudekerke: eigen beheer, 1988) p. 31-37; Terugkeer van wonderbron', in: De Telegraaf, 27 februari 2005; Vrouweputje, bron van eenheid (Goes: Stg. vrouweputje, 2009?).
Overige bronnen: KDC BiN-dossier Baarsdorp; Meertens Instituut volkskundige vragenlijst 23 (1959);
website: www.vrouweputje.nl
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.