Volendam, O.L. Vrouw van het Water

Cultusobject: O.L. Vrouw van het Water Open Street Maps
Datum: 25 maart, 15 augustus, 8 september, 8 december
Periode: Ca. 1988 - heden
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Mariakapel van O.L. Vrouw in het Boelenspark
Adres: De kapel is gelegen in het Boelenspark, nabij de kruising Tulpenstraat/Asterstraat
Gemeente: Edam-Volendam
Provincie: Noord-Holland
Bisdom: Haarlem
Samenvatting:

Deze kleine bedevaartplaats in ontwikkeling is ontstaan naar aanleiding van de verschijningen en boodschappen van Maria aan een inwoonster van Volendam. In 1988 werd een Mariabeeld geplaatst in het Boelenspark; in 1993 bouwde men daar een kapel voor het beeld, sindsdien trekt het in bescheiden mate lokale Mariavereerders en bedevaartgangers uit de wijde omgeving en tot in het buitenland toe.
Website heiligdom: www.volendam-hillekok.nl
Auteur: Peter Jan Margry
Illustraties:
Topografie - Ten noordwesten van de oude kern van Volendam ligt het langwerpige Boelenspark ingeklemd tussen de nieuwbouwwijken van het dorp uit de jaren zestig en zeventig. Aan de noordwestzijde van het park, aan de vaart langs de Tulpenstraat en tegenover het begin van de Asterstraat, is eind 1993 de Mariakapel gebouwd.
- De locatie van de kapel werd tevoren door Maria aan Hille Kok kenbaar gemaakt. Nadat zij toestemming van de gemeente had gekregen om te bouwen, heeft zij met ondersteuning van lokale bedrijven en personen het bouwwerk snel en goedkoop kunnen laten realiseren. De kapel heeft een ronde vorm (Ø ca. 3,5 m) en is circa 4 m hoog. Het bolvormige koperen dak wordt gedragen door vier kolommen. Door middel van een hekwerk is de open kapel afgesloten. Rondom de kapel zijn bestrating, bankjes, een pad en een groot perk met bloemen aangelegd. Mevrouw Kok, die nabij de kapel woont (Asterstraat 43), doet ook het onderhoud van de kapel. In haar huis zijn prentjes en boekjes verkrijgbaar; de huiskamer is gevuld met een groot aantal Mariabeelden (waaronder een gezegend beeld van de Rosa Mystica) en Christusafbeeldingen.
↑ top
Cultusobject - Het beeld van Maria is ca. 160 cm hoog en beschilderd in wit, blauw en goud. De betonnen Maria komt uit Polen en is verkregen via de Poolse echtgenote van een inwoner van Volendam. De vorm is geïnspireerd op de afbeelding van O.L. Vrouw van de Wonderdadige Medaille (de gedaante waarin Maria zich in 1830 zou hebben geopenbaard aan de H. Catharina Labouré in de rue du Bac in Parijs). De titel 'O.L. Vrouw van het Water' zou door Maria aan H. Kok zijn gegeven.
↑ top
Verering - In 1985 werd de Volendammer huisvrouw Hille Kok-Kraakman (*1943; vier kinderen) plotseling gegrepen door een verdiept Godsbesef. Dit werd versterkt nadat ze was 'aangeraakt' door Christus tijdens een kruisweg die ze in Lourdes aflegde. Terug in Nederland ontving ze regelmatig verschijningen, visioenen en boodschappen van Maria en Jezus.
- Als vervolg hierop plaatste ze in maart 1988 een Mariabeeld op een betonnen fundament in het park. Vanaf dat moment raakten allengs meer mensen in deze devotie geïnteresseerd en begonnen het beeld te bezoeken. Toen het beeld door vandalisme was beschadigd vroeg Maria om een beschermend gebouwtje. Met de bouw van de kapel in 1993 kreeg de verering een specifieke locatie en daarmee een beginnende worteling. De kapel werd op 15 december 1993 door past. em. J. Th. Hoogervorst ingewijd.
- Toen Hille Kok de hemelse boodschappen en gedichten begon op te schrijven heeft de voormalige pastoor van Volendam de teksten nagekeken. Hij las weliswaar correcte woorden, met soms wat Italiaans en Bulgaars er tussendoor, maar zag geen logisch zinvol verband. Hij zag af van verdere medewerking. De in 1996 aangetreden nieuwe pastoor staat positiever tegenover de devotie.
De gedichten zijn gebundeld in twee boekjes en in een oplage van 1000 exemplaren verspreid. Ze beschrijven vaak het 'alles overheersende gevoel van liefde'. De boodschappen hebben betrekking op thema's als de bereidheid van gelovigen om de sacramenten te ontvangen, mensen dichter tot elkaar brengen, terugkeer naar de door de kerk voorgestane oude waarden en normen en het tegengaan van ambtsverzuim onder priesters.
- Sinds 1991 treedt pater Klos s.s.s. uit Amsterdam op als geestelijk en praktisch begeleider. Hij, maar ook andere ordegeestelijken zoals de Nijmeegse pater Koopman (†1997), ondersteunen de gebedsbijeenkomsten. De bijeenkomsten, meestal bestaande uit het rozenkransgebed en enkele gezangen, vinden op de Mariafeestdagen plaats en trekken normaal circa 40 personen. De meesten komen uit Volendam, maar er zijn ook bedevaartgangers afkomstig uit Edam, Monnikendam, Purmerend en Den Haag. Daarnaast komen er elke dag individueel mensen bidden. Eenmaal is er een lichtprocessie gehouden.
Landelijke bekendheid kreeg het Mariabeeld toen op 19 mei 1997 (tweede Pinksterdag) bloedtranen op het beeld werden aangetroffen en honderden mensen in de dagen daarna de kapel bezochten. Uit politieonderzoek kwam vast te staan dat het om menselijk bloed ging. Later bleek een jongere uit Volendam, Erik Kwakman, er verantwoordelijk voor te zijn. Door middel van een snee in zijn duim had hij bloed op het beeld laten druppelen, slechts met als oogmerk om een berichtje daarover in de krant te krijgen. Het is er niet bij één gebleven.
- Op 14 november 1998 is Hille Kok toegetreden tot de zogenoemde Lekenorde van de Theresiaanse Karmel (Groep Waterland), en noemt zich 'Theresia van het Licht. Deze laatste kwaliteit wordt getoond via mirakelfoto's waarop Hille Kok in aangeschenen wordt door 'hemels licht'
- Mededelingen over gebedsbijeenkomsten en nieuwe ontwikkelingen rond de verschijningen en boodschappen werden in de jaren 1990 via het weekkrantje Nieuw-Volendam (Nivo) bekend gemaakt en in fotokopie aan niet-ingezetenen van Volendam gegeven. Later heeft een website in vijf talen die functie overgenomen en ondersteunt nu bekendheid van de cultus internationaal.
- Naast verschillende 'geestelijke genezingen', wordt ook de genezing van een Volendammer man met een tumor aan deze Maria toegeschreven.
- In 2017 geeft Maria van het Water nog altijd boodschappen af (op 16 maart 2018 boodschap nr. 184), die door een actieve vereerdersgroep en de Stichting Maria van het Water verder worden verspreid. Uit Vlaanderen komen af en toe busbedevaarten (o.a. van de Orde van St. Jacob) naar dit 'eenzaam bastion van Christelijk geloof'.
↑ top
Materiële cultuur Devotioneel drukwerk
- 1 H. Kok, Door-Gods-Geest Geschreven (Volendam: eigen beheer, [1991?]; ca. 200 p); 2 H. Kok, Door-Gods-Geest Geschreven Deel 2 (Volendam: eigen beheer, 1995; 92 p.); 3 devotieprentje: getekende afbeelding van de beeltenis met de tekst 'Maria van het Water' (1994; 9,2 x 12,2 cm), Maria is afgebeeld omgeven door engelen, zwevend op een wolk boven Volendam, en met verschillende symbolen: anker, hart, kruis, lelie, rozen, vissen. Op de achterzijde een gebed tot deze Maria; 4 gebedsboekje gebruikt bij het rozenkransgebed in fotokopie met prentje op de voorzijde (1995?; 7 p.); 5 Hille Kok, Hemelse Boodschappen [uitgebreide kroniek vanaf 1987 en fotoboek over de cultus] (Volendam: eigen beheer, 2002; 104 pp.).
↑ top
Bronnen en literatuur Literatuur: 'Hoe God ook moderne mensen kan grijpen en veranderen', in: Nieuw-Volendam, 1 juli 1987; 'In opdracht en ter ere van Maria', in: Nieuw-Volendam, 16 maart 1988; Interview met Hille Kok, in: Onze Krant Waterland, 4 februari 1993; Ger Belmer, 'Ik kreeg ontwerp van Boven door', in: Onze krant Waterland, 27 januari 1994; Sigrid van Iersel, 'Gelovigen troosten huilende madonna', in: Noord-Hollands Dagblad/Zaanstreek, 21 mei 1997; Hille Kok, Hemelse Boodschappen (Volendam: eigen beheer, 2002); Stijn Fens, 'Lourdes in de Lage Landen', in: Studio KRO magazine nr. 51-52 (21 december 2002) p. 6-8.
Overige bronnen: KDC BiN-dossier Volendam; reportage over H. Kok en de kapel in KRO's Kruispunt van 7 mei 1995; NOS-journaal van 21 mei 1997; reportage over de bloedtranen in Special Report van de Amsterdamse AT5 op 22 mei 1997.

↑ top
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.