Zevenhoven, O.L. Vrouw van Lourdes

Cultusobject: O.L. Vrouw van Lourdes Open Street Maps
Datum: 15 augustus (zaterdag naastbij)
Periode: 1913 - heden
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Lourdesgrot achter de parochiekerk van St. Jan Geboorte.
Adres: Noordeinde 26/28, 2435 AG Zevenhoven
Gemeente: Nieuwveen
Provincie: Zuid-Holland
Bisdom: Rotterdam
Samenvatting:

De Zevenhovense kopie van de grot te Lourdes trok al vanaf de bouw ervan in 1913 veel bezoekers van buiten de parochie aan. Nog steeds vindt jaarlijks op of rond 15 augustus bij de grot een eucharistieviering plaats die bezocht wordt door een groot aantal belangstellenden uit Zevenhoven en wijde omgeving.
Auteur: Jeroen van de Ven
Illustraties:
Topografie - Zevenhoven wordt al in 1290 vermeld als zelfstandige parochie. In de middeleeuwen kerkten de Zevenhovenaren in een kerkje dat ongeveer op de plek moet hebben gestaan waar tegenwoordig de N.H. kerk staat (kruising Dorpsstraat-Stationsweg). Na 1580 was de katholieke bevolking van de statie Zevenhoven-Nieuwveen aangewezen op een schuilkerk die was gebouwd op een perceel grond op het Noordeinde. In 1829 werd de schuilkerk gerestaureerd. In 1865 werd Nieuwveen van de parochie afgescheiden.
- In 1913 werd achter de kerk begonnen met de bouw van een kopie van de grot in het Franse Lourdes. De grot is gelegen in een klein bosje op het kerkhof. In 1977 werd de grot ingrijpend gerestaureerd.
- De deplorabele staat van de kerktoren was de reden om over te gaan tot de afbraak van de schuilkerk in 1936. Op dezelfde locatie kwam een nieuwe kerk, ontworpen door architect J.P. Dessing. Dit gebouw werd op 16 augustus 1938 ingezegend door bisschop Huibers van Haarlem.
↑ top
Cultusobject

- In 1858 zou Maria te Lourdes verschenen zijn aan de 14-jarige Bernadette Soubirous. Dit gebeurde tot achttien maal toe in een grot langs het riviertje de Gave.
- Object van verering in Zevenhoven is een bijna levensgroot wit beeld van O.L. Vrouw van Lourdes, dat dateert uit circa 1913, een kopie van het Franse beeld. Het Mariabeeld staat zoals gebruikelijk rechtsboven in de grot.
- De grot is zes meter hoog en werd opgetrokken uit grote ruwe rotsblokken die afkomstig zijn uit de Belgische Ardennen. In een nis in de grot staat tegenwoordig een eenvoudig altaar van opgemetselde bakstenen. Bij de restauratie in 1977 is voor de Lourdesgrot een platform gebouwd. Via een kleine trap in dit platform loopt men naar boven de grot in. 
 

↑ top
Verering Begin
- Op zondag 2 juli 1913 vond te Zevenhoven het inwijdingsfeest van de nieuwe grot ter ere van O.L. Vrouw van Lourdes plaats. De plechtigheden werden voorafgegaan door een triduum onder leiding van de capucijn R. Kauling. Om 9.00 uur 's morgens droeg de pastoor als voorbereiding op het feest een mis op. 's Middags om 14.00 uur hield men een Mariaprocessie naar de Lourdesplaats achter de kerk en werd de grot plechtig ingezegend.
- De eerste jaren na de inwijding van de grot was er in Zevenhoven veel belangstelling voor de O.L. Vrouw van Lourdesverering. Zo wordt in het registrum memoriale van de parochie het volgende vermeld: '8 en 9 februari lezing met lichtbeelden der verschijningen van de Allerheiligste Maagd te Lourdes, in de parochiale school door r.d. C. Nuyen, capucijn te Amsterdam'.
- De Lourdesgrot trok al vanaf 1913 de belangstelling van katholieken van buiten de parochie. Een toeristisch boekje uit 1916 vermeldt:

'Als men vanuit Amsterdam over de Amstelveense weg rijdt, is men in tijd van slechts vier uren in Zevenhoven. Men kan ook per boot over de Amstel gaan en uitstappen te Vrouwenakker. Dan is nog slechts drie kwartier lopen. Het kleine, onbekende Zevenhoven heeft een schat die menig dorp zal benijden. Dankzij pastoor Meyer. In een hoekje van de tuin met ligging op het oosten, juist als in Lourdes, heeft men van grote steenblokken een rots opgestapeld. Als men van het dorpje Noorden Zevenhoven inkomt, ziet men reeds van verre de grijze rotsmassa waartegen het witte Mariabeeld afsteekt. De bewoners zijn met hun grot erg ingenomen. Op bepaalde tijden zijn er bijeenkomsten, begeleid door een muziekkorps. Soms gaat men dan door welverzorgde lanen in processie naar het genadeoord. Een bordje voor in de tuin wijst de vreemdling de weg'.

- Vanaf 1913 werden, getuige aantekeningen in de afleesboeken van de parochie, behalve op 15 augustus, het feest van Maria ten Hemelopneming, ook in de maand mei allerlei plechtigheden en processies naar de Lourdesgrot gehouden. Een notitie van 20 mei 1917 vermeldt het volgende: 'Vanmiddag om 2 uur het lof met rozenkrans en litanie van de H. Maagd van de Vrede [...] bij gunstig weer naar de Lourdesplaats. Liederen: Wij groeten U O Koningin en Te Lourdes op de bergen'.
- Begin juli 1918 werd in Zevenhoven een triduum gehouden ter ere van O.L. Vrouw van Lourdes onder leiding van pater Borromaeus de Greeve en vierde men het eerste lustrum van de inzegening van de Lourdesgrot achter de kerk. Op 25 augustus 1918 werd door het Genootschap van de H. Kindsheid een optocht naar de grot gehouden. Van 22 tot en met 24 juli 1920 werd in Zevenhoven opnieuw een triduum gehouden onder leiding van pater De Greeve en hield men 'den 25en Mariahulde voor de grot'.
- Getuige aantekeningen uit 1921 in een kasboekje van de parochie waarin uitgaven voor allerlei werkzaamheden aan de grot zijn verantwoord, werd bij de grot ook Lourdeswater verkocht. In dit boekje zijn verder de kosten genoteerd voor een geestelijke van buiten de parochie die bij de grot een preek hield.
- In de jaren zestig van de 20e eeuw verminderde de belangstelling voor de Lourdesgrot en de Mariavieringen. Door het almaar verder zakkende grondwater in de nabij gelegen polder verzakte de grot. Pastoor Van Essen (1976-1984), een fervent Mariavereerder, wist zijn parochianen te stimuleren om de grot achter de parochiekerk weer ingrijpend te herstellen. Tijdens zijn pastoraat herleefde ook de belangstelling voor de Mariaprocessie naar de Lourdesgrot. Op 13 mei 1977 werd het heiligdom voor een tweede keer plechtig ingezegend.
- Op 13 augustus 1983 bestond de grot 70 jaar. Bij de viering van dit jubileum is de oude kerkklok vervangen door drie nieuwe kerkklokken die afkomstig zijn uit de Eusebiuskerk te Arnhem. De nieuwe klokken werden bij deze gelegenheid plechtig ingezegend en in de kerktoren gehangen.

Viering in 1996
- De plechtigheden bij de Lourdesgrot van Zevenhoven vinden ieder jaar plaats op 15 augustus of een zaterdagavond die het dichtst bij deze datum is gelegen. Bij slecht weer wordt de viering in de parochiekerk gehouden.
In 1996 woonden zo'n 700 deelnemers uit Zevenhoven en omgeving, (Amsterdam, Leidschendam, Stompwijk en Lisse), de Mariaviering in de open lucht bij. Op de esplanade bij de Lourdesgrot werd een plechtige eucharistieviering gehouden. De grot was geheel verlicht. De eucharistieviering werd opgeluisterd door de plaatselijke zangkoren en met orgelspel.
- In de maand mei wordt bij de Lourdesgrot van Zevenhoven ook de rozenkrans gebeden. Groepen vormelingen uit Langeraar en Zevenhoven bezochten in 1996 de grot voor bezinning.

↑ top
Bronnen en literatuur Archivalia: Rotterdam, bisdomarchief: parochiearchief St. Jan Geboorte Zevenhoven, registrum memorialis, afleesboeken en notitieboekje 'Lourdesgrot'.
Literatuur: W. Heijting, W. Hofman en B. Looij, Zevenhoven het dorp dat bleef (Zevenhoven: Stichting historische kring Zevenhoven, 1985); Misboekje, 17 augustus 1996; [Herdenkingsboekje] Parochie Sint Jan Geboorte Zevenhoven 1936-1986 (z.p. 1986) passim.
Overige bronnen: KDC BiN-dossier Nijmegen Zevenhoven.

↑ top
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.