Maasniel, H.H. Drie Gezusters (Bertilia van Mareuil, Eutropia van Reims en Genoveva van Parijs)

Cultusobject: H.H. Drie Gezusters (Bertilia van Mareuil, Eutropia van Reims en Genoveva van Parijs) Open Street Maps
Datum: Geen specifieke datum
Periode: Ca. 1900 - ca. 1985
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Kapel bij de boerderij Wijershof; kerkhofmuur parochie St. Laurentius
Adres: Pastoor Ramakersstraat 8, 6042 KG Maasniel
Gemeente: Roermond
Provincie: Limburg
Bisdom: Roermond
Samenvatting: Tot in de jaren tachtig van de 20e eeuw kwamen vereerders, onder wie woonwagenbewoners, van de heilige Drie Gezusters naar Maasniel om te bidden voor genezing van een zieke. De verering is vermoedelijk in de 19e eeuw ontstaan na de bouw van een kapelletje door particulieren.
Auteur: Ottie Thiers
Illustraties:
Topografie - Zie ⟶ Maasniel, H. Laurentius.
- Tot ongeveer 1920 stond in Maasniel bij de hoeve 'Wijershof', op de plaats waar anno 1999 een wegkruis staat, een kapelletje ter ere van de HH. Drie Gezusters. Het was gebouwd voor 1900, vermoedelijk door particulieren. Het kapelletje leek volgens een zegsman op het nog bestaande Mariakapelletje aan de Raadhuisstraat: een bakstenen rechthoekig gebouwtje (oppervlakte enkele vierkante meters) met een puntdak en een toegangsdeur in de voorgevel. Omstreeks 1920 is het wegens bouwvalligheid afgebroken. Tevoren zijn de beelden eruit gehaald en tezamen geplaatst in een nis in de muur rond de oude parochiekerk, waarvoor metalen traliedeurtjes met een slot werden gemaakt. Dit muurkapelletje is tegelijk met de kerk in 1945 verwoest, waarna de beelden een tijdlang op de sacristiezolder hebben gestaan, vervolgens in de doopkapel en nadien weer op zolder.
↑ top
Cultusobject - De heiligen Bertilia (van Mareuil), Eutropia (van Reims), en Genoveva (van Parijs) worden voorzover bekend alleen in de Nederlandse provincie Limburg (⟶ Swartbroek), in België en in het Duitse Rijnland ten westen van Keulen gezamenlijk vereerd onder de naam Drie Gezusters, Drie H. Maagden of Drei Jung-frauen. Zij waren geen familie van elkaar, maar men beschouwt hen als leden van dezelfde kloosterorde, waarvan Bertilia overste zou zijn geweest. Deze laatste toevoeging is vermoedelijk een gevolg van een verwarring met een van Bertilia's heilige naamgenoten, de abdis van Chelles. De oorsprong van de gezamenlijke verering is onduidelijk. Een aantal schrijvers meent dat sprake is van een verchristelijking van de cultus rond de Keltische of Germaanse drie Matrones of Moedergodinnen. Misschien biedt daarnaast de kerkelijke kalender aanknopingspunten: Bertilia en Genoveva delen dezelfde feestdag (3 januari), de feestdag van Eutropia (14 december) valt kort ervoor en Eutropia en Genoveva delen elementen in hun vitae. In bedevaartplaatsen wordt hun feest overigens vaak in mei of juni gevierd.
- De kerk heeft voorzover bekend nooit relieken van de Drie Gezusters bezeten.
- Op de sacristiezolder stonden in 1999 nog twee van de drie gipsen beelden (hoogte circa 1 meter), volgens de teksten op de sokkel van 'St. Bertilia' en 'St. Eutrapia'[sic]. Zij dragen ieder een lang blauw kleed en een bruine mantel. Bertilia's mantel bedekt ook het hoofd. Zij leest in een boek dat in haar rechterhand rust, terwijl zij in de linkerhand een spinrok houdt. Eutropia, met zwarte hoofddoek, drukt de rechterhand tegen haar borst, in de linker houdt zij een boek en een zwaard. Waar het beeld van Genoveva is gebleven, is niet meer bekend.
↑ top
Verering - Er is geen enkele geschreven of gedrukte bron bekend met betrekking tot de verering van de HH. Drie Gezusters in Maasniel. Alle informatie is afkomstig uit de herinnering en mondelinge overlevering. Voor zover men zich herinnert, werd de kapel ter ere van de Drie Gezusters alleen bezocht door vereerders uit omliggende dorpen, maar niet door inwoners van Maasniel.
- Na de verwoesting van het tweede kapelletje in 1945 kwamen van tijd tot tijd nog mensen aan de pastorie met het verzoek bij de Drie Gezusters te mogen bidden, bijvoorbeeld voor een ziek kind. Zij kwamen onder andere van 't Gebroek, waar een woonwagenkamp was. Pastoor L. Obers (1946-1968) nam hen dan mee naar de zolder waar de beelden waren opgeslagen. Diens opvolger pastoor N. Schlangen (1968-1988) plaatste de beelden in de kerk op verzoek van zigeuners en/of woonwagenbewoners, die in een kamp woonden bij de Beatrixhoeve nabij de Duitse grens. Zij kwamen bij ziekte bidden om genezing.

↑ top
Bronnen en literatuur Archivalia: Roermond, gemeentearchief: parochiearchief H. Laurentius Maasniel, dit archief bevat geen gegevens met betrekking tot de verering voor de Drie Gezusters.
Literatuur: Ria Reuten-van Herten, Harrie Lamers en Giel Damen ed., 700 Jaar parochie St. Laurentius Maasniel 1298-1998 (Maasniel: Kerkbestuur St. Laurentius, 1998) p. 68, foto wegkruis bij Wijershof.
Overige bronnen: KDC BiN-dossier Maasniel-Drie Gezusters; mededelingen in 1999 van dhr. P. Bongaarts (* 1909) en Harrie Lamers afkomstig uit Maasniel, dhr. G. v.d. Loo (kapelaan Maasniel 1946-1958).

↑ top
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.