Sittard, Louis Tijssen

Cultusobject: Louis Tijssen Open Street Maps
Datum: 20 februari
Periode: 1929 - heden
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Parochiekerk van St. Petrus' Stoel in Antiochië (Grote Kerk) / begraafplaats de Kollenberg
Adres: Kloosterplein 10,6131 EP Sittard; openbare begraafplaats De Kollenberg, gelegen aan de Lahrstraat te Sittard
Gemeente: Sittard
Provincie: Limburg
Bisdom: Roermond
Samenvatting:

Nadat pastoor-deken Tijssen in 1929 in een 'geur van heiligheid' was gestorven, bleef zijn nagedachtenis, vooral onder de bevolking van Sittard en Susteren, bestaan. Zijn graf heeft sindsdien voortdurend bezoekers getrokken. Heden wordt het sporadisch nog bezocht door individuele vereerders. Louis Tijssen wordt als voorbeeld gesteld vanwege het intensieve gebedsleven dat hij heeft geleid, zijn eenvoudige leefwijze en zijn opofferende naastenliefde.
Auteur: Charles Caspers
Illustraties:
Topografie - Zie voor een beschrijving van de kerk ⟶ Sittard, Bernardus; zie voor een kaartje ⟶ Sittard, O.L. Vrouw Behoudenis der Kranken.
- In de kerk van St. Petrus' Stoel van Antiochië bevindt zich slechts weinig dat naar Louis Tijssen verwijst. Er zijn binnen het bisdom plannen gelanceerd om in deze kerk een devotiekapel voor Tijssen in te richten.
- Het graf van Tijssen bevindt zich op de algemene begraafplaats, de Kollenberg, alwaar het een prominente plaats inneemt.
↑ top
Cultusobject - Louis Tijssen werd geboren op 2 november 1865 binnen een gezin van middenstanders in het Limburgse Maasdorp Wessem. Reeds in zijn jeugd viel hij op door zijn vroom gedrag. Na een gymnasiale vooropleiding bij zijn heerom te Helden en te Rolduc, begon hij in 1885 als seminarist te Roermond. Nog voor zijn priesterwijding die in 1889 plaatsvond, was hij werkzaam op zijn oude school in Rolduc, eerst als surveillant, later als leraar, weer later als prefect (tezamen van 1888 tot 1911). Van 1911 tot 1919 was hij pastoor van de St. Amalbergakerk te ⟶ Susteren. In 1919 werd hij benoemd tot deken van Sittard, tevens pastoor van de Grote Kerk aldaar (St. Petrus Stoel in Antiochië), deze functie behield hij tot zijn overlijden op 20 februari 1929.
- Het huidige graf van Louis Tijssen is voorzien van een hardstenen tombe met daarop een eveneens hardstenen kruis (ca. 2 meter hoog) waaraan een terracotta corpus is bevestigd. Nadat dit grafcomplex in 1930 gereed was gekomen, werd het stoffelijk overschot van de deken, dat eerst begraven was in een eenvoudig graf met eikenhouten kruis, hiernaar overgebracht. Op de tombe is de volgende tekst aangebracht: 'Aan deken Tijssen - Minnaar van Maria en Jozef - Verheerlijker - van het H. Hart van Jezus - waaraan hij nu rust - na een rusteloos leven - van liefde - Als van een vader - Zijn kinderen'. In 2011 werd een speciale nis in het torenportaal van de Petruskerk gecreëerd, waarin op 11 december van dat jaar het schrijn werd geplaatst met Tijssen's opgegraven overblijfselen.
- In mindere mate kan ook de privé-rozenkrans van Tijssen genoemd worden als cultusobject. Deze bevindt zich op het altaar van de Petruskerk en wordt nog veelvuldig gebruikt, vooral bij het rozenkransgebed na een overlijden.
- In de sacristie van de Roermondse Munsterkerk (⟶ Roermond, Bernardus) wordt in een 20e-eeuwse reliekenkas een bef van deken Tijssen bewaard. De bef is omgeven door de reliektheca's van diverse heiligen.
↑ top
Verering - De leefwijze van deken Tijssen, die gekenmerkt werd door ascese, opofferende naastenliefde en innig gebed, leidde ertoe dat Tijssen na zijn dood in 1929 niet werd vergeten. In de begraafstoet op 25 februari van dat jaar liepen duizenden sympathisanten mee, de meesten uit Sittard en Susteren. Velen bleven zijn graf bezoeken om Tijssens voorspraak te verkrijgen. In februari 1939, tien jaar na zijn dood, werd hij plechtig herdacht en trokken duizenden in een bidtocht naar zijn graf. In 1941 schreef Jac. Schreurs het Deken Tijssenspel. Zijn erfgenamen, dat in Overhoven werd opgevoerd op 15, 17 en 24 augustus 1941. In 1954, 25 jaar na zijn dood, en de jaren daaropvolgend werden eveneens massale bidtochten georganiseerd waaraan voornamelijk door de Sittardse stadsbevolking werd deelgenomen. Deze verering heeft in de loop van de tijd geleid tot diverse getuigenissen van een gebedsverhoring op voorspraak van Louis Tijssen. In 1957 opende het bisdom Roermond het proces tot zaligverklaring. Dit proces werd ondersteund door een in hetzelfde jaar verschenen uitvoerige Tijssenbiografie van de reeds genoemde Jac. Schreurs, waarin wordt voorgesteld om de pastoor-deken te vereren als patroon van verloren zaken. Reeds in de jaren zestig werd Tijssen 'eerbiedwaardig' verklaard. In de jaren zeventig werd in Rome het zogenaamde 'apostolisch proces' gevoerd; in 2000 was het zaligverklaringsproces reeds in een ver gevorderd stadium.
- Bij de door bisschop Wiertz gecelebreerde jaardienst op 20 februari 1995 waren zo'n 200 belangstellenden aanwezig, meest ouderen uit Sittard zelf en veel vrouwelijke religieuzen. In het koor van de kerk - aan de andere kant van het altaar als waar het kerkvolk gezeten was - waren speciale zitplaatsen voorzien voor familieleden van Louis Tijssen. In zijn preek wees mgr. Wiertz er toen op dat het door Tijssen afgelegde getuigenis van 'gebedsleven, naastenliefde en vertrouwen op de Heer' nog steeds van actuele betekenis is. Normaal gesproken is de jaardienst om 8.00 uur en zijn er slechts een handjevol aanwezigen. Van een georganiseerde bidtocht op 20 februari naar zijn graf is sedert jaren geen sprake meer. Wel bestaat nog steeds een gewoonte dat met Allerheiligen bezoekers aan het kerkhof zich verzamelen bij het graf om van daaraf met de priester mee te lopen tijdens de zegening van de graven.
- De in 2000 geïnstalleerde pastoor-deken Van Rens is voornemens de devotie tot deken Tijssen weer te stimuleren. Er zullen nieuwe prentjes worden gedrukt, de jaardienst zal niet langer meer gevierd worden op 20 februari maar in het weekeinde naastbij en er bestaan plannen om in de Petruskerk een gedachteniskapel in te richten.
- Ter herinnering aan de pastoor-deken is in Susteren een straat vernoemd naar 'pastoor Tijssen', en in Sittard een straat naar 'deken Tijssen'; in deze laatste plaats is ook een Deken Tijssenschool (MLK-onderwijs). Tot in de jaren zestig bestond in Sittard ook een scoutinggroep die naar de deken was vernoemd. In de H. Hart van Jezuskerk te Sittard (⟶ Overhoven), voor de bouw waarvan de deken zich bijzonder heeft ingespannen - al heeft hij deze niet mee kunnen maken - is Tijssen, samen met andere figuren, afgebeeld in één van de glas-in-loodramen.
↑ top
Materiële cultuur - In de pastorie van Sittard bevinden zich een houtskooltekening en een olieverfschildering van Tijssen van de hand van George Tidens (ca. 1930).

Devotioneel drukwerk
- Prentjes: 1 op de dag van Tijssens begrafenis werden in de Sittardse Petrus Kerk zo'n drieduizend gedachtenisprentjes uitgereikt; 2 vouwprentje, ca. 1966, met op de voorzijde een portret (foto) van Tijssen, op de binnenzijde een verslag van het proces van zaligverklaring (van 1957 tot 1965) en een levensschets, op de achterzijde een gebed voor de zaligverklaring; 3 prentje, zonder datering, met beeltenis van Tijssen naar een geschilderd portret, op de keerzijde een korte levensbeschrijving; 4 in 1995 waren er plannen geopperd om een nieuw prentje te vervaardigen, ditmaal voor het eerst in kleur, naar een vetkrijttekening (in het bezit van het Stedelijk Historisch Museum van Sittard) die is vervaardigd door Toon Hermans op basis van een zwart-wit foto die ook wordt weergegeven op het vouwprentje uit ca. 1966. Tot dusverre is het bij plannen gebleven.
- Toneelspel: Jac. Schreurs, Deken Tijssenspel. Zijn erfgenamen (Sittard 1941).
- Diversen: 1 na zijn dood is een deel van zijn testament, dat Tijssen op zijn sterfbed had laten opmaken door een notaris, gedrukt en verspreid in een oplage van 5000 exemplaren. In veel huishoudens werd deze tekst ingelijst en opgehangen; 2 ook fotografische portretten, gewoonlijk voorzien van lijst en glazen afdekking, zijn na zijn dood in grote aantallen verspreid.
↑ top
Bronnen en literatuur Archivalia: Roermond, bisdomarchief: Tijssenarchief; in dit archief dat is aangelegd en bijgehouden ten dienste van het zaligverklaringsproces, bevindt zich alle documentatie die bekend is van en over Tijssen (naast originele stukken ook kopieën van documentatie uit ander archieven, zoals de parochiearchieven van Susteren en Sittard).
Literatuur: Jac. Schreurs, Pastoor-deken Tijssen van Sittard. De man met de rozenkrans (Roermond/Maaseik: Romen, 1957), op p. 265-266 het testament; Severinus Tijssen, 'Uit het leven van Deken Tijssen', in: De Limburgse Post. Weekblad voor Midden-Limburg, 55 afleveringen verschenen tussen 5 juli 1957 en 25 juli 1958; P. Penning de Vries, Deken Tijssen. Een kennismaking (z.p.: Stg. Verkondiging Bisdom Roermond, z.j.); E. Gemmeke, 'Deken Tijssen', in: Katholiek Archief 15 (1960) p. 971-974; A.H. Simonis, Levensschets van Deken Louis Tijssen naar gegevens van pastoor Severinus Tijssen (Thorn: z.n., 1967); 'Uit het leven van de eerbiedwaardige dienaar Gods. Pastoor-deken Louis Tijssen', in: Informatiebulletin van het bisdom Roermond 5 (1977/78), nrs. 6/7, 8/9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18/19; Frans van Galen, 'Antoine Jacobs schrijft gedocumenteerde biografie ter beantwoording van de vraag: Is pastoor-deken Tijssen schuldig aan heiligheid?', in: De Sleutel 21 (1993) nr. 21, p. 14-17; A.P.J. Jacobs, 'De uitbreiding van de parochiële zielzorg te Sittard en de rol van deken Tijssen (1918-1929)', in: P.L. Nève e.a. ed., Sittard, uit bronnen geput (Sittard: Stg. Historie Sittard, 1993) p. 679-693; Emile Gemmeke, Vaderlandse vromen. Over Nederlandse heiligen en (kandidaat-) zaligen (Utrecht: Secretariaat van het R.K. Kerkgenootschap in Nederland, 1993) p. 28; P.W.F.M. Hamans, 'Tijssen, Ludovicus Petrus Hubertus Jozef', in: R. Baumer & L. Scheffczyk ed., Marienlexikon, dl. 6 (St. Ottilien: EOS Verlag, 1994) p. 424, meer speciaal over Tijssens devotie tot Maria; Antoine Jacobs, 'De stichting van het rectoraat Mariaveld te Susteren (1916)', in: Historisch jaarboek voor het Land van Zwentibold, 16 (1995) p. 37-49, Tijssen was bij deze stichting nauw betrokken; Antoine Jacobs, 'De Limburgse "pastoor van Ars"', in: Katholiek Nieuwsblad, 19 februari 1999, p. 20-21; A. Jacobs, 'Jacques Schreurs msc en Louis Tijssen, de "heilige" deken van Sittard', in: Historisch jaarboek voor het land van Zwentibold 19 (1998) p. 17-30, met uitgebreide literatuurlijst; Hub Geurts, De Sittardse kroniek van deken Janssen deel II (Sittard: Huldigingscomité 'Jubilea deken Janssen', [1999]) p. 94-95; Stijn van der Linden, De heiligen (Amsterdam/Antwerpen: Contact, 1999) p. 540; Antoine Jacobs, Louis Tijssen. Biografie van een Limburgse zielzorger (Nijmegen: Valkhof Pers, 2001).
Overige bronnen: KDC BiN-dossier Sittard-Tijssen; mondelinge informatie van drs. Antoine Jacobs te Hoensbroek.

↑ top
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.