Rolduc, H. Kruis

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: H. Kruis
Datum: onbekend
Periode: onbekend
Religieuze context:
Locatie:
Adres: onbekend
Gemeente: Kerkrade
Provincie: Limburg
Bisdom: Roermond
Samenvatting:

De H. Kruisverering in Rolduc heeft nooit een bedevaartkarakter gehad in Rolduc. De reliek kwam van Hooydonk in Rolduc en werd als zeer belangrijk beschouwd. Na de Franse Tijd kwam de reliek in handen van kan. Welter die haar meenam naar Ubach over Worms. In het abdij-archief zijn geen sporen gevonden van een bijzondere H. Kruisverering/bedevaart. 
Vóór de Franse tijd had de reliek haar plaats op het "parochie"-altaar beneden aan de voet van het koor, waar nu de trap naar de crypte is. Je kunt wel spreken van een verering, maar niet van een bedevaart.

Auteur: Geert Vink/ Antoine Jacobs/Jeroen van de Ven
Illustraties:
Topografie
Cultusobject

De splinter is vijf centimeter lang en vijf millimeter breed. De reliek vormt de helft van een kruispartikel dat met zekerheid al in 1244 in de priorij van Hooidonk werd vereerd en daar tot 1650 is gebleven. Hoe de reliek in de priorij van Hooidonk terecht is gekomen, wordt nergens vermeld. In 1663 werd de reliek vanuit Lier ondergebracht in de abdij van Rolduc waar deze tot de vernietiging van het klooster in 1793 werd bewaard. In 1663 was de reliek in een nieuwe reliekhouder geplaatst: 'in een silveren kasgen ingesloten neffens een gulden rinck met eene roos van diamanten daerin gewinckt'. Koorheer Tilman Laurens Welter bracht de reliek in 1793 in veiligheid in de parochiekerk van het Limburgse ⟶ Waubach.
- In 1952 schonk de pastoor van Waubach de helft van de reliek aan de parochiekerk van Nederwetten. De reliek in de Lambertuskerk van Nederwetten staat in een glazen kast op een zijaltaar en is gevat in een 20e-eeuwse reliekhouder waarin kruisgewijs twee stukjes hout zijn geplaatst.
- Op een glas-in-loodraam in het middelste venster van het priesterkoor in de Lambertuskerk van Nederwetten is te zien hoe bisschop Bonifatius de waterproef uitvoert met de splinter van het H. Kruis.

Verering

Wonder
- Tijdens de periode dat hij verbleef in de abdij Ter Kameren te Brussel, wijdde Bonifatius, bisschop van Lausanne (Zwitserland), op 4 september 1244 de nieuwe stenen kloosterkapel in van de regularissenpriorij van Hooidonk. Bij die gelegenheid wilde de bisschop zich vergewissen van de echtheid van een partikel van het H. Kruis dat er door de zusters zorgvuldig werd bewaard. In aanwezigheid van enkele getuigen, waaronder Henricus, norbertijn van Averbode, en een edelman genaamd Arnulphus van Stakenbroek, dompelde Bonifatius het partikel bij herhaling in een beker water. Een reliek van het H. Kruis kon immers alleen als echt worden beschouwd als het hout in water zou zinken. Telkens wanneer de bisschop de splinter uit het glas haalde, vielen er dikke bloeddruppels uit. Tot drie keer toe herhaalde de bisschop zijn proefneming. Het bloed ving hij op in een glazen ampul. Ook het door het bloed rood gekleurde water werd opgevangen in een ampul. Toen Bonifatius voor de derde en laatste maal de proef wilde gaan doen, maakte hij met de splinter een kruisteken boven het water van de beker. Terstond verscheen op de bodem van de beker een rood kruis. De beker werd vervolgens schoongespoeld en opnieuw gevuld met water dat volgens de aanwezige getuigen honingzoet smaakte. Op 7 september ondernam Bonifatius de proef nog eens met hetzelfde resultaat. Bonifatius stelde zijn bevindingen op schrift in een oorkonde die hij bevestigde met zijn zegel. Volgens Coppens zou dit diploma zich ooit in de Leuvense Gertrudisabdij hebben bevonden.
- Vijf dagen nadat bisschop Bonifatius zijn eerste proefneming had gedaan, vertelde ene Hildegondis van Wulfsombeke hem dat zij na het drinken van het honingzoete water was genezen van een ziekte waaraan zij al drie jaar leed.
 

Bronnen en literatuur

Literatuur: 'De wonderdadige Partikel des H. Kruises te Hoydonck onder nederwetten, 1244', in: Volksmissionaris 3 (1882) p. 352-358; P.C. Boeren, De abdij Rolduc. Godsdienstig en cultureel centrum van het hertogdom Limburg 1104-1804 (Maastricht: E. van Aelst, 1945) p. 77; R.Corten: "Rolduc voorheen en thans. Gedenkschrift 1843 - 1893, Kerkrade (1893) , p. 24-28; R. Corten:"Rolduc in woord en beeld", Kerkrade (1902), p. 58-62;
Overige Bronnen: KDC BiN-diskw.-dossier Rolduc

  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.