Wenen, Clemens-Maria Hofbauer

Cultusobject: Clemens-Maria Hofbauer Open Street Maps
Datum: 15 maart
Periode: 1909 - heden
Religieuze context: Christelijk
Locatie: Maria am Gestade-kerk
Adres: Salvatorgasse 12, 1010 Wenen - tel. 0043153395940
Gemeente: Wenen
Provincie:
Bisdom: Wenen
Samenvatting:

In de door de redemptoristen bestierde middeleeuwse Gestadekerk in het centrum van Wenen bevindt zich het heiligdom van Clemens Maria Hofbauer, een populaire volksheilige die vooral in 'hopeloze zaken' kan worden aangeroepen. Sinds de 1960 gaan ook Nederlandse bedevaarten naar dit heiligdom, collectief en individueel.

Auteur: Peter Jan Margry
Illustraties:
Topografie

- De eerste kerk op deze plek dateerde uit de 12e eeuw, In de 14e is er de huidige gotische kerk, de oudste Mariakerk van Wenen, voor in de plaats gekomen.
- Het interieur is grotendeels neogotisch door renovaties in de 19e eeuw. In het midden van de kerk ligt de kapel voor Clemens.

Cultusobject

- De heilige Clemens (Duits: Klemens) Maria Hofbauer (Jan Dvorák; 1751-1820). Zijn leven stond in het teken van geloofsverkondiging, armenzorg en onderwijs. Hij geldt als 'patroon van hopeloze zaken', omdat tijdens zijn leven zoveel van zijn werk mislukte, met name zijn pogingen om een klooster te stichten. Hij stierf op 15 maart 1820 te Wenen, waar hij begraven ligt. Vanwege de aanvang van het zaligverklaringsproces werd zijn lichaam in 1862 van het 'Romantikerfriedhof Maria Enzersdorf' bij Mödling overgebracht naar de kerk van Maria am Gestade. Hij werd in 1888 zalig verklaard en 1909 heilig. Sinds 1914 is hij ook patroonheilige van de stad Wenen.
- Als heilige wordt Clemens Hofbauer in de regel afgebeeld als redemptorist (zwarte toga, witte halskraag en zwarte stoffen gordel) al dan niet met een rozenkrans of een kruis in de hand.
- Relieken van hem worden bewaard in het schrijn in de zijkapel van de Gestadekerk en in een kist in het kerkmuseum. In de zijkapel staat ook een grafmonument met zijn uitgebouwde beeltenis.

Verering

- Vanaf 1960 gingen er vanuit Nederland eind september - begin oktober jaarlijks bedevaarten naar zijn graf in Wenen. Onderweg werden daarbij de Mariaheiligdommen Altötting (Dld) en Mariazell (Oostenrijk) aangedaan. De groepsreizen werden door de redemptoristen georganiseerd (o.m. pater J. van den Oort), de orde waartoe de H. Clemens ook behoorde. De Weense paters zijn blij met de relatief grote belangstelling uit Nederland.
- Op dinsdagen zijn er een speciale gebedsbijeenkomsten voor de H. Clemens.
- Op zaterdagen en zondagen zijn er voor internationale pelgrims missen in verschillende talen, zoals Engels, frans en Tsjechisch.

Verering in Nederland
- In Nederland bestaan ook twee bedevaartsoorden van Hofbauer: in Bosschenhoofd en in 's-Hertogenbosch.

Materiële cultuur

- Ex-voto's: nabij het Clemensaltaar is een deel van de kerkmuur bestemd voor stenen votiefplaquettes die verwijzen naar de miraculeuze interventie van Clemens bij ziekten. Anno 2024 waren er twee marmeren stenen die door Hollandse pelgrims waren aangebracht. Een door 'G.S' in augustus 1963 'Uit dankbaarheid' en een door L.v.B.' in 1986-1987 'Bedankt voor genezing'.
- Museum: in de kerk is een klein museum ingericht met stukken van de H. Clemens of die aan hem herinneren; onder andere een blad met geschreven tekst van hem, zijn biechtstoel; een reliekkist met botten. Verder ook krukken van een genezene.

Bronnen en literatuur
Laatste mutatie 30-09-2024
  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.