Odulphus
- Odulphus was van (lagere) Frankische adel, hij werd volgens een levensbeschrijving geboren uijt eene edele stamme onder de Franken. De oudste bronnen (10e - 11e eeuw) suggereren dat Odulphus werd geboren in het huidige Noord-Frankrijk, dat destijds grensde aan het gebied van de Friezen, wat zich uitstrekte tot in het huidige België. Geschriften uit de 15e eeuw plaatsen zijn geboorte echter in de Noord-Brabantse Kempen en wel in Oirschot; naar verluidt op de plek waar thans het Boterkerkje staat, dan wel ergens op het grondgebied van de (oude) gemeente Oirschot, waar het huidige Best deel van heeft uitgemaakt. Na zijn priesterschap in de Oirschotse parochie (dat viel onder de bisschop van Luik) vertrok Odulphus naar Utrecht om daar te leven als kanunnik of Augustijner koorheer in de kloostergemeenschap van het bisdom Utrecht. Bisschop Frederik van Utrecht zond Odulphus, die naam had gemaakt als overtuigend prediker, vervolgens uit naar Friesland waar hij het werk van de missionarissen Willibrord, Bonifatius en Liudger zou voort zetten. In Stavoren stichtte Odulphus een kanunnikenkapittel waaruit later een Benedictijner klooster voortkwam dat naar hem werd vernoemd (Sint-Odulphusabdij) en dat tot in de 15e eeuw bestaan heeft. Volgens zijn hagiografie trad Odulphus in Friesland succesvol op tegen ketterijen, dat wil zeggen; afwijkende christelijke sektes. Hierbij kan gedacht worden aan de Arianen en/of de Sabellianen. Zijn laatste jaren sleet Odulphus te Utrecht, waar hij in het jaar 854 een doorslaggevende stem had in de keuze van een nieuwe bisschop. Deze werd in die tijd niet benoemd door de Paus, maar door de hogere geestelijkheid van het bisdom. Odulphus overleed in de ambtsperiode van deze bisschop, Hungerus.

Odulfus van Utrecht, Nederland; priester; † ca 855.
Feest 12 juni.
- Odulfus was afkomstig uit Best bij Oirschot in Noord-Brabant. Zijn ouders stuurden hem naar Utrecht om hem daar te laten studeren: dat betekende in die tijd automatisch, dat je geestelijke werd. Volgens de verhalen zou hij het liefst monnik geworden zijn in het klooster van Utrecht. Maar zijn ouders hadden hem graag dichtbij zich in de buurt, op hun eigen landgoed. Daar bediende hij dan ook een klein kerkje. Na hun dood trok hij zich echter inderdaad terug in een Utrechts klooster. Hij was daar onder meer één van de adviseurs van de toenmalige bisschop, de heilige Frederik. Deze stuurde hem op een goed moment naar de Friezen, die - aldus de kroniekschrijver - indertijd nog zeer wreed waren. De geloofsverkondigers waren nog lang niet vergeten, dat daar bij Dokkum honderd jaar eerder Sint Bonifatius het leven had gelaten. Odulfus' werkterrein lag vooral in de buurt van Stavoren..
- Als raadsman van de bisschop in Utrecht was hij ook betrokken bij het zoeken naar een waardige opvolger van Frederik, nadat deze gestorven was. Ze vonden Hunger, eveneens een bisschop die als heilige wordt vereerd.

- In de Middel-Eeuwen genoot Odulfus in de Nederlanden een geweldige verering. In het bisdom Utrecht was zijn feestdag een officiële vrije dag. In de steden werd dan markt en kermis gehouden.
- Volgens de overlevering deed Odulfus een aantal profetieën die wonderbaarlijk uitkwamen. Dit versterkte de verering voor zijn persoon.
- Later gebeurden er in Utrecht, maar ook in Stavoren door tussenkomst van zijn verdiensten talloze wonderen.
- Het Catharijneconvent in Utrecht stelt een drinknap tentoon die Odulphus op de borst zou hebben gedragen. Deze bestaat uit twee stukken kurk die met zilverdraad aan elkaar zijn genaaid en zit in een foedraal versierd met ranken. Hij komt uit het bezit van de voormalige Salvatorkerk in Utrecht.

- Relikwie: nap van Odulphus in foedraal, 12e eeuw, Catharijneconvent, Utrecht

Literatuur: R.R. Post: 'Kerkgeschiedenis van Nederland in de Middeleeuwen' (Utrecht: Spectrum. 1957), dl. 2, p. 394.
Website: http://www.heiligen.net/heiligen/06/12/06-12-0855-odulfus.php; https://nl.wikipedia.org/wiki/Odulfus; https://www.odulphusvanbrabant.nl/sint-odulphus/cultuur-historie/de-heilige-odulphus/
Overige Bronnen: KDC BiN-diskw.-dossier Utrecht.