Sambeek, H. Apollonia ?

Gediskwalificeerd: ja
Cultusobject: H. Apollonia ?
Datum: 9 februari (zondag naastbij)
Periode: 20e eeuw, tot jaren '50?
Religieuze context: Christelijk
Locatie: kloosterkerk
Adres: Grotestraat 71, 5836 AC Sambeek
Gemeente: Land van Cuijk
Provincie: Noord-Brabant
Bisdom: 's-Hertogenbosch
Samenvatting:

Een informante uit Westerbeek sprak over het inroepen van een heilige in de kloosterkerk in Sambeek, waarbij gewijd zout werd meegenomen tegen tandpijn bij kinderen. Dit gebruik zou hebben bestaan in de 20e eeuw; tot aan de jaren '50? De desbetreffende heilige zou mogelijk de H. Apollonia zijn geweest. Er was geen sprake van een bedevaart. 

Auteur: Ottie Thiers / Marga Pauwels
Illustraties:
Topografie

- Duitse paters Redemptoristen die door de Kulturkampf verdreven waren, kwamen in 1873 naar Sambeek. Ze betrokken een woonhuis dat al snel werd uitgebreid tot een volwaardig klooster dat in mei 1974 enigszins gereed was. De paters echter vertrokken naar Luxemburg en daarna was het de bedoeling dat er een juvenaat van de orde in het klooster gevestigd zou worden. Deze plannen veranderden echter: het klooster werd vanaf 3 september 1874 betrokken door zusters Redemptoristinnen uit het klooster MariĆ«ndaal in Partij-Wittem, dat overbevolkt was. Het kloosternaam in Sambeek was klooster O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand. De zusters waren slotzusters en ze waren gekleed in rode habijten ('rooie nonnen'). In de jaren '80 van de 19e eeuw werd het klooster uitgebreid met onder meer een nieuwe kapel naar ontwerp van J.H.J. Kayser (in 1882). Tijdens de gevechten tussen de geallieerden en de Duitse bezetter eind 1944 werd het klooster beschadigd. Enkele zusters kwamen om. De anderen weken uit naar een klooster in Velp en kwamen in april 1945 terug. Daarna werd het kloosterleven in Sambeek hersteld. Tegen het einde van de 20e eeuw raakte de kloosterbevolking sterk vergrijsd. De zusters verhuisden op 17 juni 1993 naar het kloosterbejaardenoord Sint-Anna van de zusters van Julie Postel in Boxmeer. 
- Klooster en kapel werden op 1 juli 1993 verkocht aan de stichting Beth Hachajiem. Deze stichting zorgde uiteindelijk als stichting Het Kloosterhuis voor de realisering van een woongemeenschap met appartementen en kamers, voor religieuze en sociale activiteiten en voor een klein museum over het leven van de zusters.

Verering

- Volgens een informante uit Westerbeek (net als Sambeek een dorp in de gemeente Land van Cuijk) bestond in de 20e eeuw, waarschijnlijk tot de jaren '50, het volgende gebruik in de kloosterkerk te Sambeek. Daar werd de hulp van een heilige ingeroepen voor kinderen, waarbij een zakje gewijd zout werd meegenomen tegen tandpijn bij kinderen.
- Het is de vraag wie die heilige was? Als mogelijkheid wordt de H. Apollonia genoemd.
- Dat is zeker mogelijk, omdat de H. Apollonia wordt aangeroepen bij tandpijn en ze de patrones van de tandartsen is.
- De feestdag van de H. Apollonia is 9 februari of de zondag naastbij.
- Van 1942-1966 werd in de kloosterkerk te Sambeek geregeld een triduum, een driedaagse periode van gebed en bezinning, gehouden ter ere van de H. Gerardus Majella. Dit verdient vermelding, omdat bij het triduum de z.g. kinderzegen hoorde, die veel toeloop had. Het tijdsbestek van het triduum (1942-1966) komt echter niet overeen met de genoemde tijd voor de ceremonie met het zakje zout (20e eeuw, tot de jaren '50?). 

Bronnen en literatuur

Websites: 
https://nl.wikipedia.org/wiki/Sambeek;
https://wierookwijwaterenworstenbrood.nl/ontdekken/verhalen/redemptoristinnenklooster-in-sambeek;
https://onskloosterpad.nl/locations/kloosterhuis-sambeek/;
https://www.kliknieuwsdemaasdriehoek.nl/nieuws/historie/227221/150-jaar-geleden-kwamen-de-rooie-nonnen-naar-sambeek.
Geraadpleegd op 12-11-2024.
Overige bronnen: KDC BiN-diskw.-dossier Sambeek-Apollonia.

  naar het KDC, voor aanvullingen en commentaar.