Ontstaan en groei Corneliusverering
- De parochie werd toegewijd aan de H. Cornelius. Wellicht geschiedde dit ook als eerbewijs aan de Luikse bisschop Cornelis van Bommel, die de stichting van de parochie mogelijk had gemaakt. Mgr. Van Bommel benoemde op 8 februari 1839 kapelaan H.D. Reyners van Waubach tot pastoor te Heerlerheide. Hij werd op 18 maart 1839 geïnstalleerd.
- De Corneliusverering gaat terug tot het jaar 1839. In mei 1839 werd namelijk het Corneliusbeeld gekocht en verwierf de parochie beide relieken. Tevens werden zogenoemde 'Cornelius-briefjes' gedrukt. Op 25 juni 1839 verleende paus Gregorius XVI een volle aflaat aan iedereen die op de feestdag van Cornelius (16 september) of op een der overige dagen van het octaaf de kerk van Heerlerheide bezocht. In september 1839 kreeg de pastoor toestemming om de relieken te laten vereren en de lijders aan vallende ziekte op dezelfde wijze te zegenen en gezegend water te verstrekken als dat in de bedevaartplaats Kornelimünster (bij Aken) gebeurde. De Corneliuscultus te Heerlerheide nam ook de instructie over van Kornelimünster (vgl. ⟶ Dieteren), wat onder andere blijkt uit een in het Duits gesteld stuk, dat opsomt wat een epilepsiepatiënt moet doen om te genezen van zijn ziekte. De patiënt moet zoveel koren verzamelen als hij weegt. De tegenwaarde in geld van dat koren moet hij in het offerblok van de kerk deponeren. Vervolgens moet hij een jaar lang vasten, hetgeen betekent dat hij op vrijdag maar een maaltijd mag gebruiken. De feestdag van Cornelius moet hij als een zondag vieren en elk jaar dient hij de kerk een zilveren penning of munt te brengen.
- De verering te Heerlerheide had direct een groot succes. Reeds in 1840 had pastoor Reyners assistentie van kapelaans uit Kerkrade nodig om de toegestroomde pelgrims op te vangen. Tijdens het octaaf werd ook dikwijls door de redemptoristen van Wittem gepreekt. Pater Scheepers hield er in 1887 de octaafpreken. De toenmalige nieuw aangetreden pastoor J.H.L. Timmers deed hem het verzoek een devotieboekje samen te stellen over de verering van Cornelius in het algemeen. Het verscheen reeds in 1888.
- Gedurende de 19e en de eerste helft van de 20e eeuw bleef de toeloop groot. De parochianen vereerden de heilige in de middag, in de ochtend kwamen de pelgrims 'uit Holland en (in den vredestijd) uit Duitschland', zoals Van Rooijen in 1918 schreef. Naar aanleiding van het 50-jarig bestaan van het octaaf noteerde de Limburger Koerier van 14 september 1889: 'De overgroote menigte, die telkenjare van heinde en verre hare gebeden vol hulde en dankbaarheid aan de voeten van dezen grooten paus komt uitstorten, zal dit jaar vooral eenen onuitwisbaren indruk van Heerlerheides godsdienstzin mede huiswaarts nemen'. Er werd niet geschat hoe groot de 'overgroote menigte' was. De Limburger Koerier van 13 september 1897 maakt melding van 'ontelbare' gebedsverhoringen die in de kerk waren verkregen. Uit heel Zuid-Limburg vonden de gelovigen hun weg naar Heerlerheide. Tot 1909 vierde Heerlerheide het octaaf van 16 tot en met 23 september. Op aandrang van de parochianen en van pelgrims vroeg pastoor Smidts aan bisschop Drehmanns of binnen het octaaf twee zondagen opgenomen konden worden. Het was in september oogsttijd en elke werkdag was kostbaar, bovendien kon door gebruikmaking van twee zondagen het liturgisch repertoire worden vergroot. Uiteraard moest ook de aflaatperiode veranderd worden. Paus Pius X verleende op 21 augustus 1909 voor een periode van zeven jaar toestemming om het octaaf en de daaraan verbonden aflaat te veranderen. Sedertdien bleven er elk jaar twee zondagen in het octaaf.
- Groepsgewijs en individueel bleven de pelgrims Heerlerheide bezoeken. De Limburger Koerier van 22 september 1915 maakt gewag van honderden pelgrims op de door-de-weekse dagen en duizenden op de zondagen. 'Zondag, den laatsten dag, was het buitengewoon druk, zóó druk zelfs, dat men bij het vereeren der relikwie na de Hoogmis het Sint-Corneliusbeeld meermalen herhaaldelijk zag wankelen op zijn troon'. De Limburger Koerier meldt verder dat er in vroeger jaren als gevolg van te veel 'levenslust' tijdens de wereldse kant van de Corneliusfeesten er wel eens rake klappen vielen. Rond de kerk stonden kraampjes opgesteld waar men devotionalia, maar tevens snoep en speelgoed kon kopen. In de café's rond de kerk werd - in de nazomer - pruimenvlaai geserveerd. 

De bedevaart sinds 1945
- Na de Tweede Wereldoorlog nam de belangstelling voor het Corneliusoctaaf af. Naar verluidt hing dit samen met de geringe belangstelling die pastoor F.H.J. Kusters (1945-1965) hiervoor koesterde en nieuwe pastorale opvattingen in het algemeen binnen de kerk. Kapelaan en daarna pastoor M.H.J. Kerkhoffs (1959-1967 en 1967-1979) daarentegen stimuleerde de Corneliusdevotie sterk. Hij voerde in 1965 het Corneliusbrood in en zorgde ervoor dat de pelgrims het Corneliuswater niet meer zelf hoefden te tappen uit grote zinken wijwaterbekkens, maar in voorgevulde flessen konden kopen. Dat jaar werden 1250 zakjes brood en 1025 flesjes water uitgereikt. Het Corneliusbeeld, dat tot dan toe in het middenpad van de kerk had gestaan, werd door hem prominent op het priesterkoor gezet. Ook pastoor Spronck (1965-1967) verdedigde in het Limburgs Dagblad van 14 september 1967 de Corneliusverering tegen kritiek dat zulke devoties uit de tijd waren. In 1964 had de buurtvereniging de kraampjes in ere hersteld. De opbrengst was bestemd voor de missie. Ondanks de pogingen tot revitalisering door kapelaan/pastoor Kerkhoffs gaven de jaren zestig toch een kentering te zien. De belangstelling - ofschoon nog steeds groot - nam af en de pelgrims kwamen niet langer uit Zuid-Limburg als geheel, maar vooral uit Heerlerheide en omgeving. In de jaren negentig van de 20e eeuw bezochten gemiddeld nog steeds zo'n 5000 bedevaartgangers tijdens het octaaf de Corneliuskerk. De parochie Nieuwenhage herstelde in 1994 het oude gebruik om weer processiegewijs te voet naar Heerlerheide te trekken.
- In 1996 werd het octaaf geopend op zaterdagavond 14 september en gesloten op zondag 22 september. Ter propaganda waren tevoren ongeveer 100 affiches verstuurd aan alle kapellen en kerken in de dekenaten Brunssum, Heerlen en (gedeeltelijk) Kerkrade. De pers die gewoonlijk ook aandacht besteedde aan het octaaf, liet het dat jaar afweten, waardoor er wat minder bezoekers waren dan anders. Behalve op de openingsdag waren er elke dag minimaal twee missen en 's middags een kinderzegening. Op 16 september waren er drie missen in de ochtend en een avondmis. Tijdens de avondmis was de bisschop van Roermond, F.J.M. Wiertz, hoofdcelebrant. Naar verluidt was hij de eerste bisschop van Roermond die het Corneliusoctaaf bezocht. De kerk was bij die gelegenheid tot de laatste plaats bezet, hetgeen neerkomt op zo'n 400 bezoekers. Na de mis daalden de bisschop en de pastoor elk met een reliekhouder van het koor en konden de pelgrims de relieken kussen. Op het koor stond versierd met bloemen het Corneliusbeeld opgesteld. Voor het beeld werden veel (noveen-)kaarsen aangestoken. Corneliusbrood en -water, medailles, noveengebeden en -kaarsen, beeldjes en andere devotionalia werden aan het kraampje achter in de kerk verkocht. 
- In 1999 droeg hulpbisschop E. de Jong op 16 september de hoogmis op. Tegenover een journalist verklaarden enige bezoekers van het octaaf (12 t/m 19 september), dat zij steun vonden bij Cornelius tegen hun epilepsie en dat zij Cornelius zagen als een krachtige 'beschermengel'. Het octaaf werd op zondag 19 september 1999 gesloten in de mis van 11.00 uur, waarna in het Corneliushuis koffie met pruimenvlaai geserveerd wordt onder de muzikale klanken van harmonie St. Jozef. 
- In 2019 organiseerde de in Limburg actieve Stichting Pelgrimswegen en Voetpaden op 21 september een tocht vanuit Heerlerheide naar het Corneliusheiligdom (⟶) van Schin op Geul en weer terug. De rondgang kent een gemengd karakter, zowel wandeltocht als pelgrimage die twee Corneliusheiligdommen aandoet.

- Op maandag 16 september 2024, de feestdag van Cornelius, waren zo'n 60 kerkgangers aanwezig tijdens de avondmis in het octaaf (14 t/m 22 september). Gememoreerd werd dat dit jaar de Corneliusverering voor de 175ste keer plaatsvond. Elke dag was er een avondmis behalve op de zondagen in het octaaf. Op woensdagmiddag 18 september was er kinderzegening. Na de missen was er gelegenheid tot het vereren van de reliek. Gezegend water en brood waren eveneens aanwezig. Achter in de kerk werden devotionalia verkocht, maar er was niets dat betrekking had op Cornelius. De samenkomst in het Corneliushuis is afgeschaft. Pastoor J.W. Janssen heeft dit vervangen door een samenkomst in de tuin van de pastorie. Hij betrok sedert zijn benoeming tot pastoor van Heerlerheide in 2019 ook de andere culturen in zijn parochie (Antillianen, Surinamers, Fillipino's, Viëtnamezen, Indonesiërs, Polen) bij de Corneliusverering. In het schip van de kerk hingen diverse vlaggen. Janssen is werkzaam geweest op de Antillen en Aruba. De bisschop van Roermond, mgr. Ron van den Hout, droeg op de sluitingsdag van het octaaf op zondag 22 september de pontificale hoogmis op. Vertegenwoordigers van de voornoemde nationaliteiten waren voor een deel in hun klederdracht aanwezig. De kerk was met circa 300 gelovigen goed gevuld. Het merendeel van de aanwezigen was afkomstig uit Heerlerheide en aangrenzende parochies zoals Hoensbroek. De toeloop tijdens het octaaf was duidelijk minder dan eind jaren negentig van de twintigste eeuw.